Empty Room # 27. After Vermeer (2022) Fotografia autorstwa Marta Lesniakowska

Praca z realizowanej od kilku lat serii „Puste pokoje”. W takich pustych bezludnych wnętrzach traktowanych jako odmiana martwej natury, uaktywnia się stara strategia ikonograficzna, która nigdy się nie kompromituje. Ten pusty pokój z różową arkadą i czarno-białą szachownicą na posadzce przywołał w moim pamiętającym spojrzeniu obrazy Johanna Vermeera, pierwszego artysty epoki nowożytnej, który, jak wielu artystów swojej epoki, budował pole obrazowe za pomocą takich geometrycznych elementów, by wytworzyć iluzję trójwymiarowej przestrzeni na płaskiej powierzchni, a dla uzyskania tego efektu używał camera obscura. Moja fotograficzna seria „Pustych pokojów” w jakimś sensie wnika w tajniki jego warsztatu: pokazuje „vermeerowskie” wnętrze jako mise en scene, scenografię, która oczekuje na postacie z jego obrazów.
W swojej strategii badacza-artysty przywołuję więc pojęcie cytatu/ powtórzenia jako naczelnej zasady re-prezentacji, która odsyła do innych obrazów, ikonograficznych zapożyczeń z zachodniej tradycji malarskiej, które są „wynajdywane“ w rzeczywistej przestrzeni po to, by stały się impulsem transmedialnym. W tym wypadku moja fotografia ujawnia dialog z uznawaną za symbol męskości twardą geometrią czarno-białej szachownicy, kraty (grid), siatki przecinających się linii, a więc figury uznanej za typową dla wszystkich artystów uważających się za awangardę. A dla Rudolfa Arnheima (ur. 1904), badacza percepcji wizualnej i sensorycznej krata, jako specyficzny wzór przestrzenny i graficzny, uznana została za jedną z podstawowych konstrukcji percepcyjnych zawartych w dziele sztuki, którego forma i treść są ze sobą nierozerwalnie złączone („Power and the Center”, 1982; „The Dynamics of Architectural Form”, 1977). Jest to czytelne w mojej fotografii, która w tym kontekście okazuje się wprost semantycznym dyskursem genderowym, gdy widzimy, jak „męska” czarno-biała kratownica wchodzi w bezpośredni, fizyczny kontakt ze współczesnymi kobiecymi stereotypami: różową arkadą jako konwencjonalnym motywem i symbolem kojarzonym z kobiecością.
W ten sposób moja fotografia staje się wydarzeniem ontologicznym. Znaczenie ma tu formalny język, jakiego użyłam: pole obrazowe jest dyscyplinowane zgodnie z zasadami poetów-minimalistów: ekonomia szczegółów, odkrywanie ukrytych podtekstów i aluzji w niezauważalnych przedmiotach i fragmentach codziennej rzeczywistości, powierzchowności i przyziemności rzeczy. Ostrość, bezpośredniość, prostota ujęcia, precyzja kompozycji – wszystko to pokazuje, że fotografia nie jest kontyngentna/przypadkowa, ale, tak jak malarstwo, jest zdolna wytwarzać obrazy mocne, które realizują porządek kompozycyjny jako zasadę zwartej i zdyscyplinowanej budowy obrazu (ml).

A work from the series 'Empty Rooms', which has been ongoing for several years. In such empty deserted interiors treated as a variation of still life, an old iconographic strategy that never compromises itself is activated. This empty room with its pink arcade and black-and-white chequered floor evoked in my remembering gaze the paintings of Johann Vermeer, the first artist of the modern era, who, like many artists of his era, built up a pictorial field using such geometric elements to create the illusion of three-dimensional space on a flat surface, and used a camera obscura to achieve this effect. My photographic series of 'Empty Rooms' goes some way to penetrating the secrets of his workshop: it shows the 'Vermeerian' interior as a mise en scene, a set that awaits the characters in his paintings.
Thus, in my strategy as a researcher-artist, I invoke the notion of quotation/repetition as a guiding principle of re-presentation that refers back to other images, iconographic borrowings from the Western painterly tradition that are 'invented' in actual space in order to become a transmedial impulse. In this case, my photograph reveals a dialogue with the hard geometry of the black-and-white chessboard, the grid of intersecting lines, considered a symbol of masculinity, a figure considered typical of all artists who consider themselves avant-garde. And for Rudolf Arnheim (b. 1904), a researcher of visual and sensory perception, the grid as a specific spatial and graphic pattern was considered one of the basic perceptual constructs contained in a work of art, whose form and content are inextricably linked ('Power and the Center', 1982; 'The Dynamics of Architectural Form', 1977). This is clear in my photography, which in this context turns out to be a straightforwardly semantic gender discourse, as we see how the 'masculine' black and white truss comes into direct physical contact with contemporary feminine stereotypes: the pink arcade as a conventional motif and symbol associated with femininity.
In this way, my photography becomes an ontological event. The formal language I have used is significant: the pictorial field is disciplined here according to the principles of the poets-minimalists: economy of detail, the discovery of hidden subtexts and allusions in unnoticed objects and fragments of everyday reality, the superficiality and mundanity of things. The sharpness, directness, simplicity of the shot, precision of the composition - all of this shows that photography is not contingent/ accidental, but, like painting, is capable of producing strong images that realise compositional order as the principle of compact and disciplined image construction (ml).

Collector's photography, color, digital on archival paper Hahnemuhle Photo Rag Baryta 315g (semi-flash), archival paper, acid-free, signed on the face and on the reverse, dated 2022. Format 40x40 cm in the picture field, with a frame 50x50 cm. not glued, without frame, without damages. Certificate of Authenticity. Archived file: L1210127.DNG