© M+, Hongkong
Ten slotte staat het M+-museum van Hong Kong op het punt te openen. M+ zal een van de grootste musea van Hong Kong zijn wanneer het op 12 november wordt geopend, en het heeft het potentieel om een van de meest prominente hedendaagse kunstinstellingen van Azië te worden. Het is bedoeld als een grote toevoeging aan de kunstscene van de regio, met een oppervlakte van 700.000 vierkante voet (65.000 m2). Het leiderschap van de instelling heeft echter snelle veranderingen ondergaan te midden van een opeenvolging van vertragingen, en de aanloop naar het debuut werd overschaduwd door controverse.
Wat maakt M+ zo'n interessant museum om te bezoeken?
In Hong Kong en het vasteland van China zijn er tal van grote musea - de locatie in de West Bund van Shanghai's Long Museum bijvoorbeeld, meet 33.000 m². Met een oppervlakte van 65.000 m² zal M+ bijna twee keer zo groot zijn als het Long Museum (het is daarentegen maar een fractie kleiner dan het onlangs uitgebreide Museum of Modern Art in New York.) M+, zoals het Tate Modern in Londen en het Centre Pompidou in Parijs, kan een bestemming worden— niet alleen voor Hong Kongers, maar ook voor internationale kunstliefhebbers - vanwege de grootte. Grootte is echter slechts één indicator van het belang van een museum. Een andere, belangrijker factor is het werk dat het wil exposeren.
© M+, Hongkong
Een belofte van onafhankelijkheid van censuur is een van de redenen waarom het M+ museum zo aandachtig wordt gevolgd. Terwijl musea in China moeite hebben met het presenteren van bepaalde soorten hedendaagse kunst die door ambtenaren als overdreven kritisch tegenover de overheid worden beschouwd, kunnen instellingen en galerieën in Hong Kong in theorie meer politieke kunst tonen. Recente evenementen in de stad zorgen ervoor dat artiesten zich afvragen of M+ alle geplande evenementen zal kunnen houden. Maar daar komen we later op terug.
Wat heeft M+ te bieden?
M+ zal gewijd zijn aan moderne en hedendaagse kunst in het algemeen, met een focus op werk gecreëerd in en rond Hong Kong in de twintigste en eenentwintigste eeuw. Het heeft al bijna 8.000 stukken in zijn collectie, waarvan er vele zijn verworven door de inspanningen van verzamelaars. Uli Sigg, een Zwitserse zakenman en diplomaat die in de jaren negentig bekendheid verwierf als een van de beste verzamelaars van Chinese kunst, schonk in 2012 meer dan 1.400 werken uit zijn collectie aan M+. gaf hem $ 22,7 miljoen voor 47 andere schilderijen.
"Hong Kong is essentieel omdat Chinese kunstenaars ook met hun eigen publiek kunnen communiceren", vertelde Sigg destijds aan ArtAsiaPacific. "Elk jaar gaan meer dan 30 miljoen Chinezen op het vasteland naar Hong Kong, en M+ zal dat ene enorme item zijn dat verder gaat dan winkelen!" Het is duidelijk dat andere verzamelaars hetzelfde idee hebben gehad. M+ heeft het afgelopen jaar twee belangrijke donaties ontvangen van verzamelaars, met name Hallam Chow en William en Lavina Lim. De Lims schonken 90 werken aan het museum, waaronder werken van Haegue Yang en Lee Bul, en Hallam Chow droeg werken bij van Chim Pom, Liang Yuanwei, Shioyasu Tomoko en anderen.
© M+, Hongkong
In 2021 deed een debat twijfel rijzen over de beweringen van regisseur Suhanya Raffel dat M+ tentoonstellingen zal kunnen houden die kritisch staan tegenover de Chinese overheid. Ai Weiwei's foto Study of Perspective: Tiananmen (1997), die aan de collectie van het museum werd toegevoegd, stond in het middelpunt van ongunstige media-aandacht die rond het museum wervelde voordat het de openingsdata onthulde. De foto, die deel uitmaakt van Ai's serie "Study of Perspective" (1995-2017), toont de kunstenaar die zijn middelvinger opsteekt op een plein in Peking waar de Chinese regering in 1989 meedogenloos een studentenbeweging tegen politieke corruptie onderdrukte. de Sigg schenking, werd de foto toegevoegd aan de collectie van het museum.
De South China Morning Post zei dat pro-Chinese persbureaus op het Ai-werk sprongen, ondanks het feit dat het niet op de eerste tentoonstellingen zou verschijnen. In antwoord op vragen of het museum de Chinese nationale veiligheidswet zou volgen, verklaarde Henry Tang Ying-yen, voorzitter van de West Kowloon Cultural District Authority, dat het kunstdistrict "de wet absoluut zal handhaven, zich zal houden aan de basiswet, lokale wetten , en de nationale veiligheidswet." M+ heeft ermee ingestemd de afbeelding niet weer te geven. M+ verwijderde vervolgens in september een afbeelding van Study of Perspective: Tiananmen van zijn website. M+ maakte deel uit van een reeks instellingen die "zich haastten om zich naar China te nestelen, buigend en schrapend voor de grote groeiende autoritaire macht, barstend van vleierij bij elke stap".
Achter de schermen bij M+, wie zijn er nog meer bij betrokken?
Suhanya Raffel, de huidige directeur van M+, heeft bewezen een transformerende kracht te zijn in het Australische kunstlandschap in haar rollen als directeur van de Art Gallery of New South Wales in Sydney en de Queensland Art Gallery in Brisbane. Maar ze is niet de eerste persoon die M+ leidt sinds de bouw van het museum tien jaar geleden begon.
M +, Hong Kong, © Morimura Yasumasa, met dank aan Shugo Arts
Lars Nittve, de eerste directeur van het museum, heeft leidinggevende functies bekleed in het Moderna Museet in Stockholm en het Louisiana Museum of Modern Art in Humlebaek, Denemarken. Vanaf 2012 was Nittve degene die het voortouw nam bij pogingen om de collectie van het museum aanzienlijk uit te breiden. Nittve verliet onverwachts het museum in 2015, niet lang nadat de lanceringsdatum van het project was verschoven naar 2019 - een opmerkelijke stap aangezien museumdirecteuren zelden vertrekken voordat belangrijke structuren of uitbreidingen zijn voltooid. "Ik moet erkennen dat er na vijf jaar hier nog vier jaar hard werken te gaan is tot de opening van M+," zei hij, waarmee hij impliceerde dat de poging om M+ te openen onverwacht moeilijk bleek te zijn.
In werkelijkheid was het debuut van M+ tot vorig jaar in een wolk van twijfel gehuld. De vertraging van het museum in 2015 - het zou destijds in 2017 openen - was te wijten aan bouwproblemen; 2019 kwam en ging, en het museum was nog steeds niet geopend. Toen, in 2020, stelde de epidemie de lancering opnieuw uit. Er waren aftredingen te midden van de vertragingen. Tobias Berger, senior curator van M+, vertrok in 2015. Toen, in 2019, namen nog vijf leden van het uitvoerende team ontslag.
Wat is de locatie van M+?
M+ zal worden gevestigd in het culturele district West Kowloon in Hong Kong, midden in een kunstdistrict met het Hong Kong Palace Museum en het Xiqu Centre, waar theater- en opera-evenementen worden gehouden. Herzog & de Meuron, die ook verantwoordelijk zijn voor de Broad in Los Angeles en het Pérez Art Museum in Miami, ontwierpen de structuur van het museum. Snhetta, een andere favoriet van institutionele directeuren, ontwierp de uitbreiding van SFMOMA en was een van de bedrijven die het bedrijf versloeg in een wedstrijd om het museum te bouwen.
M + Sigg-collectie, Hong Kong. Door donatie, © Liu Bolin
Het museum, ontworpen door Herzog & de Meuron, heeft de vorm van een omgekeerde T en kijkt uit op de Victoria Harbour van Hong Kong. Het hoge museum is ontworpen om te lijken op "een Aziatische versie van Tate Modern", behalve "radicaler", aldus Jacques Herzog, die in oktober met de Guardian sprak. De kosten van de 16 verdiepingen tellende structuur werden aanvankelijk geschat op 21,6 miljard Hong Kong dollar ($ 2,8 miljard) - en tijdens de bouw werd het slechts verdrievoudigd. Naast bioscopen en een daktuin telt het museum momenteel 33 zalen. Sommige kantoren bevinden zich op de 11e verdieping en bieden bepaalde werknemers een fantastisch uitzicht over Hong Kong.
Als M+ zijn deuren opent, wat zal er dan te zien zijn?
De Sigg-bijdrage zal in het middelpunt van de belangstelling staan wanneer M+ op 12 november zijn deuren voor het publiek opent. De show, getiteld "From Revolution to Globalisation", vertelt de vooruitgang van China sinds de jaren 1970 door middel van stukken van Huang Yong Ping, Zhang Xiaogang en andere opmerkelijke artiesten. Andere tentoonstellingen zijn onder meer onderzoeken van Hong Kong-architectuur en Aziatische artistieke netwerken, evenals het Asian Field-project van Antony Gormley, waarvoor de kunstenaar en bewoners van wat nu de wijk Huadong Town in Guangzhou is, 200.000 beeldjes van klei creëerden.
De enorme hoeveelheid tentoongesteld werk dreigt te overweldigen. Inwoners van Hong Kong kunnen het museum na de opening een jaar lang gratis bezoeken, wat een welkome bonus is voor de stad.
Selena Mattei