Ο Robert Combas, γεννημένος στις 25 Μαΐου 1957, στη Λυών, είναι ένας διάσημος σύγχρονος καλλιτέχνης γνωστός για το έργο του ως ζωγράφος, γλύπτης και εικονογράφος. Ίδρυσε το καλλιτεχνικό κίνημα της ελεύθερης παραστατικής με τον Hervé Di Rosa, το οποίο σημαδεύτηκε από την πρώτη έκδοση του περιοδικού Bato το 1979. Ως ηγετική φυσιογνωμία αυτού του κινήματος στην Ευρώπη, ο Combas θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους σύγχρονους καλλιτέχνες από τότε τη δεκαετία του 1980. Είναι ο μόνος Γάλλος καλλιτέχνης που εμφανίζεται σταθερά στην ετήσια κατάταξη του Artprice με τους 500 κορυφαίους σύγχρονους καλλιτέχνες του κόσμου. Σημαντικές αναδρομικές εκθέσεις του έργου του πραγματοποιήθηκαν στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Λυών το 2012 και στο Φόρουμ Grimaldi στο Μονακό το 2016. Ο Combas είναι επίσης μουσικός και άπληστος συλλέκτης μουσικών ηχογραφήσεων, ιδιαίτερα δίσκων βινυλίου.
Βιογραφικό καλλιτέχνη: Rober Combas
Ο Ρόμπερτ Κόμπας γεννήθηκε στις 25 Μαΐου 1957 στη Λυών. Το 1961, μετακόμισε με την οικογένειά του στο Sète στην περιοχή Hérault, όπου πέρασε την παιδική του ηλικία και την εφηβεία του σε μια οικογένεια με κομμουνιστικές πεποιθήσεις. Γιος εργάτη πατέρα και μητέρας καθαρίστριας, ο Κόμπας μεγάλωσε σε μια οικογένεια έξι παιδιών. Παράτησε το σχολείο στα 17 του και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών στη Sète για ένα χρόνο με την Éliane Beaupuy-Manciet πριν φοιτήσει στην École Supérieure des Beaux-Arts de Montpellier από το 1975 έως το 1979. Από την είσοδό του στη σχολή τέχνης, ο Combas εισήγαγε ένα μυθιστόρημα αισθητική, που αντιτίθεται στο κυρίαρχο κίνημα της εννοιολογικής τέχνης στη Γαλλία. Στόχευσε να επαναπροσδιορίσει τη χρήση του χώρου, του χρώματος και της εικονογραφίας, πιστεύοντας ότι «όλα έχουν ήδη γίνει». Η πρώτη του δουλειά περιελάμβανε τη σειρά "Battles" το 1977, ακολουθούμενη από πιστώσεις του Μίκυ Μάους και αργότερα τη δημιουργία της "Arab Pop Art", με έργα με ψεύτικα αραβικά σενάρια που θυμίζουν διαφημίσεις από αναπτυσσόμενες χώρες. Το ακατέργαστο στυλ του άντλησε επιρροές από την τηλεόραση, τη ροκ μουσική, τα κόμικς και τη σεξουαλικότητα. Ο Combas αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών στο Saint-Étienne το 1979, όπου ο Bernard Ceysson, μέλος της κριτικής επιτροπής, τον προσκάλεσε να συμμετάσχει στην έκθεση "Après le classicisme" στο Μουσείο Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης στο Saint-Étienne. Αυτό σηματοδότησε την αρχή της επίσημης αναγνώρισής του στον κόσμο της τέχνης.
Το 1979, ο Combas, μαζί με τον Hervé Di Rosa και την Catherine Brindel, ίδρυσαν το περιοδικό Bato in Sète, μια συλλογική καλλιτεχνική έκδοση. Ενώ ο Κομπάς σπούδαζε στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Μονπελιέ, ο Ντι Ρόζα φοίτησε στην École Nationale Supérieure des Arts Décoratifs στο Παρίσι, όπου γνώρισε τον Φρανσουά Μπουασρόντ. Παρουσιασμένοι στον κριτικό τέχνης Bernard Lamarche-Vadel, συμμετείχαν στην έκθεση «Finir en beauté» του 1981 στο Παρίσι, σηματοδοτώντας την έναρξη του κινήματος της ελεύθερης μορφοποίησης. Ο όρος "ελεύθερη εικονογράφηση" επινοήθηκε το 1981 από τον καλλιτέχνη Ben, ο οποίος κάλεσε τον Combas και τον Di Rosa να εκθέσουν στη Νίκαια. Αυτό το κίνημα περιλάμβανε καλλιτέχνες όπως ο Rémi Blanchard, ο François Boisrond, ο Robert Combas, ο Hervé Di Rosa και ο Ludovic Marchand. Η έκθεση του 1984 "5/5, Figuration libre France/USA" στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού καθιέρωσε επίσημα το κίνημα, αντιπαραθέτοντας Γάλλους καλλιτέχνες με καλλιτέχνες γκράφιτι της Νέας Υόρκης όπως ο Jean-Michel Basquiat και ο Keith Haring. Το έργο του Combas χαρακτηρίζεται από το ζωντανό, γραφικό του στυλ επηρεασμένο από κόμικς, επιστημονική φαντασία, παιδικά σχέδια και αστική κουλτούρα. Σε αντίθεση με τους Αμερικανούς ομολόγους τους, οι ελεύθερες καλλιτέχνες μορφοποίησης αντλούσαν περισσότερα από τις δημοφιλείς τέχνες, με το Combas να ενσωματώνει στοιχεία αραβικών και αφρικανικών εικόνων.
Σήμερα, ο Robert Combas γιορτάζεται με μεγάλες αναδρομικές και θεσμικές εκθέσεις. Το έργο του, που συχνά περιγράφεται ως rock 'n' roll και punk, διαθέτει έντονα χρώματα και εκφραστικές φιγούρες. Παρά τα σκαμπανεβάσματα στην καριέρα του, ο Combas συνεχίζει να εργάζεται ακούραστα, αν και παραμένει απαισιόδοξος για το μέλλον. Ο μικρότερος αδελφός του, Marc, επίσης ζωγράφος και εικονογράφος, είναι γνωστός με το ψευδώνυμο Topolino.
Figuration Libre
Το κίνημα Figuration Libre εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, μέσα σε ένα σκηνικό σοβαρής, μινιμαλιστικής και εννοιολογικής τέχνης. Προωθούμενο από τον Hervé Perdriolle και τον Bernard Lamarche-Vadel, οι οποίοι οργάνωσαν σημαντικές εκθέσεις όπως το "Finir en beauté", αυτό το κίνημα με μεγάλη δημοσιότητα συγκέντρωσε εξέχουσες προσωπικότητες όπως οι Robert Combas, Hervé Di Rosa, Richard Di Rosa, Rémi Blanchard, François Boisrond, Louis Jammes, Catherine Viollet, Pascal Le Gras και Olivier Costa. Μεταξύ 1982 και 1985, αυτοί οι καλλιτέχνες εξέθεταν συχνά μαζί με τους Αμερικανούς ομολόγους τους, συμπεριλαμβανομένων των Keith Haring, Jean-Michel Basquiat και Kenny Scharf, σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, το Πίτσμπουργκ και το Παρίσι. Η έκθεση του 1984 "5/5, Figuration libre France/USA" στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού ξεκίνησε επίσημα το κίνημα, συγκρίνοντάς το και αντιπαραβάλλοντάς το με καλλιτέχνες γκράφιτι της Νέας Υόρκης. Αυτή η περίοδος είδε επίσης την εμφάνιση παρόμοιων κινημάτων παγκοσμίως, όπως οι Νεοεξπρεσιονιστές ή οι New Fauves στη Γερμανία, το Transavantgarde στην Ιταλία και το Bad Painting στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι καλλιτέχνες της Figuration Libre υιοθέτησαν ένα πολύχρωμο, γραφικό στυλ επηρεασμένο από κόμικς, επιστημονική φαντασία, παιδικά σχέδια και κουλτούρα των προαστίων, γιορτάζοντας την ελευθερία να συνδυάζουν υψηλή και χαμηλή τέχνη χωρίς πολιτιστικά ή γεωγραφικά όρια. Αυτή η ζωντανή, παιχνιδιάρικη προσέγγιση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη ζοφερή, λιτή τέχνη της δεκαετίας του 1970, που αντηχεί στη σύγχρονη ζωή και τη λαϊκή κουλτούρα.
Le Perroquet Grec Marotte Raconteur (1986) του Robert Combas
Robert Combas , Le Perroquet Grec Marotte Raconteur , 1986. Πίνακας, 200cm x 220cm.
Το Le Perroquet Grec Marotte Raconteur , ένας πίνακας του Robert Combas που δημιουργήθηκε το 1986, αποτελεί παράδειγμα της υπογραφής του στυλ Figuration Libre. Αυτό το ζωντανό και δυναμικό έργο διαθέτει μια κεντρική φιγούρα που μοιάζει με ένα γουρούνι ντυμένο με ανθρώπινα ρούχα, κρατώντας ένα ραβδί που συμβολίζει τη δύναμη. Γύρω από αυτόν τον κεντρικό χαρακτήρα, απεικονίζονται διάφορα άλλα ζώα, καθένα από τα οποία αποδίδεται με το χαρακτηριστικό μείγμα του Combas από έντονες γραμμές, ζωντανά χρώματα και παιχνιδιάρικες φόρμες. Η σύνθεση είναι ζωντανή και ιδιότροπη, με κάθε στοιχείο να συμβάλλει σε μια αφήγηση που αισθάνεται ταυτόχρονα χαοτική και συνεκτική. Η χρήση φωτεινών, αντίθετων αποχρώσεων και περίπλοκων λεπτομερειών από τον Combas προσκαλεί τους θεατές σε έναν φανταστικό κόσμο, αντανακλώντας τη μοναδική του ικανότητα να συγχωνεύει τη λαϊκή κουλτούρα, τη μυθολογία και την προσωπική φαντασία σε μια μοναδική, συναρπαστική οπτική εμπειρία.
Bataille à Coups de Feu Allongés, Ambiance Caramba Colorée (1984) του Robert Combas
Robert Combas, Bataille à Coups de Feu Allongés, Ambiance Caramba Colorée , 1986. Πίνακας, 160cm x 280cm.
Το Bataille à Coups de Feu Allongés, Ambiance Caramba Colorée , ζωγραφισμένο από τον Robert Combas το 1984, είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα του ξεχωριστού στυλ του Figuration Libre, αποτυπώνοντας το χάος και την ένταση της μάχης. Ο καμβάς κυριαρχείται κυρίως από ένα βαθύ μαύρο φόντο, το οποίο παρέχει μια έντονη αντίθεση με τις λευκές γραμμές που χαράσσουν τα δυναμικά σχήματα και τις μορφές των χαρακτήρων που απεικονίζονται. Αυτές οι φιγούρες εμπλέκονται σε μια βίαιη σύγκρουση, πυροβολούν η μια την άλλη και τρέχουν σε μια ξέφρενη προσπάθεια για επιβίωση, δημιουργώντας μια σκηνή που αισθάνεται ταυτόχρονα χαοτική και έντονα κινούμενα. Ο σκοτεινός και επιθετικός τόνος του πίνακα τονίζεται από τη χρήση από τον καλλιτέχνη ζωηρών πιτσιλιών κόκκινου και κίτρινου, που κόβουν τον καμβά, εμποτίζοντας τη σύνθεση με μια αίσθηση επείγουσας ανάγκης και ζωής. Αυτά τα φωτεινά χρώματα προσθέτουν ένα δυναμικό στοιχείο στην κατά τα άλλα ζοφερή παλέτα, αναδεικνύοντας τη βία και την ενέργεια της εικονιζόμενης σκηνής. Η αντίθεση μεταξύ του μαύρου φόντου και των ζωντανών χρωμάτων χρησιμεύει για να τραβήξει το βλέμμα του θεατή στον καμβά, δίνοντας έμφαση στη ξέφρενη δράση που διαδραματίζεται. Το ύφος του Combas σε αυτόν τον πίνακα είναι ένας συνδυασμός art brut (outsider art) και εικαστικού ειδώλου, αντικατοπτρίζοντας τη μοναδική του προσέγγιση στην τέχνη που αψηφά τους συμβατικούς κανόνες. Η χρήση ακατέργαστων, εκφραστικών γραμμών και τολμηρών χρωμάτων μιλά για την επιρροή και των δύο αυτών κινημάτων, ενώ προβάλλει και το προσωπικό του καλλιτεχνικό όραμα. Οι φιγούρες στον πίνακα αποδίδονται με τρόπο αφηρημένο και άκρως εκφραστικό, μεταφέροντας μια αίσθηση κίνησης και συγκίνησης που είναι απτή. Ο τίτλος, Bataille à Coups de Feu Allongés, Ambiance Caramba Colorée , υποδηλώνει μια αφήγηση γεμάτη με επιμήκεις πυροβολισμούς και μια πολύχρωμη ατμόσφαιρα χάους, που περικλείει τέλεια τη σκηνή που απεικονίζεται. Η ικανότητα του Combas να συνδυάζει αφηγηματικά και αφηρημένα στοιχεία καταλήγει σε ένα κομμάτι που είναι οπτικά εντυπωσιακό και βαθιά υποβλητικό. Προσθέτοντας στην προσωπική πινελιά του πίνακα, η υπογραφή του καλλιτέχνη βρίσκεται στο κάτω δεξί μέρος του καμβά, που συνδυάζεται άψογα στη σύνθεση. Αυτή η λεπτή υπογραφή χρησιμεύει ως υπενθύμιση του χεριού του Combas στη δημιουργία αυτής της ζωντανής απεικόνισης της σύγκρουσης, τονίζοντας περαιτέρω την προσωπική έκφραση που είναι εγγενής στο έργο του. Το «Bataille à Coups de Feu Allongés, Ambiance Caramba Colorée» αποτελεί απόδειξη της ικανότητας του Robert Combas να αποτυπώνει τη ταραχή και την ένταση της ανθρώπινης εμπειρίας μέσω της χαρακτηριστικής και ισχυρής καλλιτεχνικής του γλώσσας.
Εμβληματικά έργα τέχνης
Το έργο του Robert Combas είναι πλούσιο με εμβληματικά κομμάτια που καταδεικνύουν το ξεχωριστό στυλ και τη θεματική του ευελιξία. Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων έργων του είναι το Le Phœnix Contemporain (1989), ένα ακρυλικό σε καμβά που φυλάσσεται σε ιδιωτική συλλογή. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι είναι το Le Fakir (1982), επίσης ακρυλικό σε καμβά, που στεγάζεται στο Musée d'Art de Toulon. Το L'Archange (2010), μια μικτή τεχνική σε καμβά, είναι ένα άλλο έργο μεγάλης κλίμακας. Το Robert au jardin du Paradis , ένα ακρυλικό σε καμβά, αποτελεί μέρος της συλλογής Laurent Strouk στο Παρίσι. Το εντυπωσιακό "énergie sortant des oreilles de moi-même διπλό énergie oreillère avec geneviève bras traverseur émetteur. κατοικεί στη συλλογή Frac Alsace στο Sélestat , ένα ακρυλικό σε καμβά (1983), ένα άλλο αξιόλογο ακρυλικό σε καμβά boucle (2010), μια μικτή τεχνική σε καμβά, ένα μεγάλο κομμάτι που αποτελεί παράδειγμα της δυναμικής και εκλεκτικής προσέγγισης του Combas στη σύγχρονη τέχνη.
Πρόσφατη ιστορία της έκθεσης
Από το 2003, ο Robert Combas ξεκίνησε μια σειρά από σημαντικές εκθέσεις που υπογραμμίζουν την επιδραστική παρουσία του στη σκηνή της σύγχρονης τέχνης. Το "Peintures des années 80" έκανε το ντεμπούτο του στην Galerie Laurent Strouk στο Παρίσι και τις Κάννες, και ακολούθησε το 2005 το "Mots d'oreille" στο Magazzini del Sale στη Βενετία. Το επόμενο έτος, το 2006, σηματοδότησε τη συμμετοχή του στο "Savoir Faire" στο Μουσείο Τέχνης της Σεούλ, στη Νότια Κορέα, και στο "La Force de l'art" στο Grand Palais, στο Παρίσι. Τα έργα του συνέχισαν να αιχμαλωτίζουν το κοινό το 2007 στο Μουσείο Τέχνης Kyongnam και στο Μουσείο Asiana, Daejon, Νότια Κορέα, παράλληλα με τη συνεργασία "Chemin de Croix" με τον Kijno στο Hospice d'Hâvré, Tourcoing. Το 2008, ο Combas εξέθεσε στο Gana Art Center της Νότιας Κορέας και στο Fondation Vincent van Gogh, Arles, με το "Qu'es aco?". Το "Robert Combas. Le frimeur flamboyant" βρέθηκε στο επίκεντρο του Maison européenne de la photographie, στο Παρίσι. Οι επόμενες στιγμές περιελάμβαναν το "Freedom, Diversity and Oppression" στο Μουσείο Τέχνης Danubiana Meulensteen, Μπρατισλάβα, Σλοβακία και "À la revoyure" στο Espace Jacques Villéglé, Saint-Gratien, το 2009. Η παραγωγική του καριέρα συνεχίστηκε με εκθέσεις στο Fondation Mudima Galerie Hélène Trintignan, Montpellier και "Sans filet, les Goulamas sont de retour" στην Galerie Guy Pieters, Παρίσι, το 2010. Το Musée d'Art Contemporain de Lyon φιλοξένησε τη μεγάλη αναδρομική του "Greatest Hits" και ακολούθησε το "Pour2" του 201. la couleur c'est au premier étage" στη Galerie Laurent Strouk, Παρίσι, το 2013. Αξιοσημείωτες εκθέσεις στο Palais du Tau, Reims, και μια αναδρομική έκθεση στο Grimaldi Forum, Monte Carlo, που διοργάνωσε ο Laurent Strouk, ανέδειξε τη δουλειά του το 2015 και το 201 αντίστοιχα. Από το 2016 έως το 2017, η Collection Lambert, Avignon, παρουσίασε το "Les Combas de Lambert". Το καινοτόμο πνεύμα του Combas συνεχίστηκε με εγκαταστάσεις όπως το "Pas droit ! Meubles de circonstance, complètement déjantés" στο Château du Domaine Départemental de Chamarande το 2017. Τέλος, από το 2019 έως το 2020, η Galerie Pierre-Alain-Alain Collier. σε μια συλλογική έκθεση με τίτλο «Entre quatre zieux !».
Η κληρονομιά του γιορτάζεται και τιμάται με διάφορους τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της κοινότητας Touquet-Paris-Plage. Αυτή η κοινότητα, η οποία έχει παρουσιάσει τα έργα του, απέτισε φόρο τιμής στον Combas τοποθετώντας μια αναμνηστική πλάκα στο Jardin des Arts. Η πλακέτα, με την υπογραφή και τα αποτυπώματα του καλλιτέχνη, χρησιμεύει ως μόνιμη απόδειξη της επιρροής του στον κόσμο της τέχνης και της διαρκούς παρουσίας του στη δημόσια σφαίρα. Αυτή η τιμή αντικατοπτρίζει τη σημασία του Combas όχι μόνο ως πρωτοπόρου καλλιτέχνη αλλά και ως πολιτιστική εικόνα του οποίου το έργο συνεχίζει να εμπνέει και να έχει απήχηση στο κοινό.
Ο Robert Combas, γεννημένος στη Λυών στις 25 Μαΐου 1957, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στη σύγχρονη τέχνη μέσω της δυναμικής του συμβολής ως ζωγράφος, γλύπτης και εικονογράφος. Συνιδρυτής του κινήματος της ελεύθερης εικονοποίησης μαζί με τον Hervé Di Rosa, ο Combas αμφισβήτησε τους συμβατικούς κανόνες με το τολμηρό, γραφικό του στυλ που συνδύαζε στοιχεία κόμικ, ποπ κουλτούρα και προσωπική μυθολογία. Ο κεντρικός του ρόλος στο κίνημα, που χαρακτηρίστηκε από την έκδοση του περιοδικού Bato το 1979, προανήγγειλε μια νέα εποχή στη γαλλική τέχνη, που φημίζεται για τη ζωντανή, εκφραστική προσέγγισή της. Η επιρροή του Combas εκτείνεται δεκαετίες, με σημαντικές αναδρομικές αναδρομές σε διάσημους χώρους όπως το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Λυών και το Φόρουμ Γκριμάλντι στο Μονακό, που υπογραμμίζουν τη διαρκή σημασία του. Αναγνωρισμένος ως ένας από τους κορυφαίους Γάλλους σύγχρονους καλλιτέχνες, το έργο του Combas συνεχίζει να έχει παγκόσμια απήχηση, γεφυρώνοντας την υψηλή και δημοφιλή κουλτούρα με ένα ξεχωριστό, επαναστατικό πνεύμα που καθορίζει την καλλιτεχνική του κληρονομιά. Η πρόσφατη αναγνώρισή του από την κοινότητα Touquet-Paris-Plage, ανάμνηση της συνεισφοράς του με μια πλακέτα με την υπογραφή και τα αποτυπώματά του στο Jardin des Arts, εδραιώνει περαιτέρω τη θέση του ως πολιτιστική εικόνα του οποίου η επίδραση στον κόσμο της τέχνης παραμένει βαθιά και διαρκής.
Selena Mattei
