Baum (unica opera autorizzata dagli eredi) (1990) Prenten & gravures door Egon Schiele

Toen Egon werd geboren, woonde de familie Schiele in een gebouw in de buurt van het station van Tulln. De vader, geboren in Wenen, is stationschef. Zijn eigen vader, een pionier in de spoorwegbouw, had meegewerkt aan de aanleg van de westelijke lijn tussen Praag en Cheb. Egons moeder, geboren als Soukupova in 1861 in Krumlov, kwam uit een familie van boeren en ambachtslieden in Zuid-Bohemen. Egon groeide op met zijn twee zussen, Mélanie en Gerti - de oudste, Elvira, stierf in 1893 op tienjarige leeftijd.

Van kinds af aan toonde Egon Schiele een grote interesse in tekenen, wat hij regelmatig beoefende. Zijn opleiding vond achtereenvolgens plaats op de lagere school in Tulln, de hogeschool in Krems an der Donau en de middelbare school in Klosterneuburg. Vanaf 1905, het sterfjaar van zijn vader, maakt hij zijn eerste schilderijen, met name zelfportretten. De dood van zijn vader tast zijn jeugd aan en geeft hem een duistere en gekwelde kijk op de wereld. Zijn oom, een ingenieur en hoofdinspecteur van de Staatsspoorwegen, werd toen zijn leermeester. Hij legt zich erop toe de bedoelingen van Egons vader te respecteren en probeert, zonder succes, de jongen naar een carrière bij de spoorwegen te leiden, aan de École Polytechnique Supérieure. Echter, met instemming van zijn moeder en de steun van zijn tekenleraar, ging Schiele in 1906 naar de Academie voor Schone Kunsten in Wenen. Daar leerde hij algemene schilderkunst van professor Christian Griepenkerl, een conservatieve academische schilder. De relatie tussen de twee mannen bleek moeilijk: Schiele, die de academische voogdij van zijn meesters niet langer kon verdragen, verliet de Academie, gevolgd door vrienden die dezelfde overtuigingen deelden2.

Eerste artistieke ervaring

Zittend mannelijk naakt (zelfportret), 1910
Vervolgens richtte hij de Neukunstgruppe (Groep voor Nieuwe Kunst) op, waarmee hij de aandacht trok van Arthur Roessler, kunstcriticus van de Workers' Journal, die in de daaropvolgende jaren zijn belangrijkste beschermheer werd. Onder de leden van deze groep zijn verschillende vrienden die op de Academie zijn ontmoet: Anton Peschka, Anton Faistauer, Anton Kolig, Robin Christian Andersen, Franz Wiegele. Hun vriendschap markeert het leven van Schiele: elk steunt de ander om de eerste werken van de anderen te promoten. Peschka trouwde in 1914 met een van Egons zussen, Gerti.

Schiele ontdekt in Wenen een andere kunst tijdens een tentoonstelling van kunstenaars uit de tweede beweging van de Weense Secession (of Sezession, of Secession), dichter bij de Art Nouveau. Op 17-jarige leeftijd ontmoette hij Gustav Klimt in 1907, toen 45 jaar oud, in wie hij zijn model en geestelijk leraar herkende. De bewondering is wederzijds tussen de twee kunstenaars.

In 1909 nam Schiele voor het eerst deel aan een openbare tentoonstelling in Klosterneuburg. In hetzelfde jaar presenteerde hij zijn werken op de Internationale Kunsttentoonstelling in Wenen (Internationale Kunstschau), waardoor hij zijn eerste contacten legde met verzamelaars, uitgevers en ook architecten - zoals Otto Wagner en Josef Hoffmann. Laatstgenoemde regisseerde toen L'Atelier d'art de Vienne, opgericht in 1903, gericht op het ondersteunen van kunst en ambacht, waarvoor Schiele in 1909 en 1910 zou werken. nooit gerealiseerd: het portret van Poldi Lodzinski, dat een venster had moeten zijn het Stocletpaleis.

Onafhankelijkheid van Jugendstil en controverse
Achteraanzicht van een vrouw halfnaakt met kleding. Egon Schiele 1913.jpg

Portret van Walburga Neuzil (Wally) (1912)
Als Schiele in zijn vroege dagen dicht bij Jugendstil bleef (naam die door het tijdschrift Jugend aan de Secession-beweging in Duitsland werd gegeven), distantieerde hij zich geleidelijk. Vervolgens schilderde hij talloze portretten van vrienden en zelfportretten, die in tal van Oostenrijkse en Duitse galerieën werden tentoongesteld: in het Budapest Exhibition House, met de "New Art Group", in Glozt in München, met de kunstenaars van "Blue Rider", en op de tentoonstelling "Groupe Particulier" in Keulen. De kritiek is verdeeld, slechts een klein deel van de mening erkent zijn talent, het andere deel gaat zelfs zo ver dat zijn werken worden gekwalificeerd als "overmaat van een verloren brein". In 1911 trad hij toe tot de groep "Sema" in München, waartoe Paul Klee en Alfred Kubin al behoorden.


De kardinaal en de non (1912)
In 1911 ontmoette hij een jonge vrouw met een zwavelhoudende reputatie, Wally Neuzil, al een model voor Klimt, die zijn eigen model en metgezel werd. Beiden verhuisden naar de provincie, naar Krumlov, nabij de Vltava, in Zuid-Bohemen (nu Tsjechië). De stad stelde hem toen zijn grootste zaal ter beschikking zodat hij zijn grote formaten kon produceren. Echter, de inwoners van Krumlov toonden een steeds uitgesprokener antipathie voor het leven en Schiele's overdreven gedurfde doeken, de kunstenaar werd gedwongen de stad te verlaten, om zich met zijn metgezel in de buurt van Wenen te vestigen. De ontvangst van de kunstenaar is daar nauwelijks meer open: de overvloed aan tekeningen van erotische aard door Schiele, gekoppeld aan vermoedens van verduistering van minderjarigen tegen hem, leidden tot zijn arrestatie in 1912. Hij bracht eenentwintig dagen door in voorlopige hechtenis . Tijdens het proces veroordeelde de rechter hem tot drie extra dagen wegens belediging van de openbare zedelijkheid door op een voor kinderen toegankelijke openbare plaats werken bloot te leggen die de zedelijkheid beledigen, waarbij de verduistering van minderjarigen niet werd tegengehouden3. Honderd van zijn schilderijen, voornamelijk naakten, werden door de districtsrechtbank in beslag genomen. Een van zijn bekendste werken uit deze periode is De kardinaal en de non, een expressionistische, provocerende parafrase van de kus van zijn oudere broer Gustav Klimt. Terwijl hij in de gevangenis zat, creëerde Schiele een serie van 13 schilderijen die de ontberingen en het ongemak van opsluiting in een cel uitbeelden.

In 1913 brak Schiele met Wally Neuziel en reisde naar Karinthië en Triëst. Hij verbleef enige tijd bij zijn moeder in Wenen, voordat hij een werkplaats vond aan de Heitzingerstrasse, nr. 101, waar hij tot 1918 werkte.

Internationale erkenning

Gevel aan de rivier, 1915
Schiele's bekendheid nam geleidelijk toe buiten Oostenrijk. In 1913 en 1914 nam hij deel aan tal van internationale tentoonstellingen: Boedapest, Keulen, Dresden, München, Berlijn, Düsseldorf, Brussel, Parijs en Rome. Het wordt voor het eerst tentoongesteld in het Secession-paviljoen. Tussen 1913 en 1916 publiceerde hij zijn werken en gedichten in het Berlijnse weekblad "Die Aktion". In 1916 verschijnt een speciale uitgave getiteld Cahier d'Egon Schiel, met zijn tekeningen en houtsneden. Schiele wijdde dus zijn zomer van 1914, met de schilder Robert Philippi, aan het leren van houtgravure en etsen, op aanbeveling van Roessler, die hoopte op een betere verkoop. Schiele verlaat deze twee technieken echter snel en vindt ze te traag om uit te voeren. Hij wijdde zich aan tekenen en schilderen, met uitzondering van twee andere litho's in 1917.

Vanaf 1914 raakt de kunstenaar bevriend met de twee zussen die tegenover zijn atelier in de Heitzingerstrasse wonen, Adèle en Edith Harms. Op tussenkomst van bepaalde karakters die zijn talent erkennen, wordt hij vrijgesteld van gewapende dienst en verricht hij zijn oorlogsdienst in de administratie. Zo kan hij blijven schilderen en exposeren in Oostenrijk, Duitsland en Scandinavië. Vier dagen voor zijn oorlogsdienst trouwde hij op 17 juni 1915 met Edith Harms, drie jaar ouder dan hij, waarmee hij een minder turbulente periode van zijn schepping inluidde. Op 21 juni begint hij zijn dienst in Praag, vergezeld van Edith die zich vestigt in Hotel "Paris". Ze volgt hem ook naar Jindrichuv Hradec, waar hij zijn basisinstructie krijgt. Schiele werd vervolgens als wachtsoldaat in Wenen geplaatst en kreeg toestemming om zijn vrije tijd in zijn atelier in Wenen door te brengen. Vanaf mei 1915 werkte hij als klerk in een gevangenkamp in Neder-Oostenrijk, waar hij verschillende portretten van gevangengenomen officieren schilderde. Hij werd in 1917 overgeplaatst naar de keizerlijke en koninklijke dienst van Wenen.

1918: Laatste werken en sterfgevallen

Graf van Egon Schiele
Op 6 februari 1918 sterft Klimt, Schiele maakt zijn portret op zijn sterfbed. In maart vindt de 49e tentoonstelling van de Weense Secession plaats, die door Klimt zelf had moeten worden voorgezeten. Schiele neemt vervolgens de leiding over de organisatie en stelt een poster voor, getiteld Het gezelschap aan tafel, waarop hij te zien is omringd door bevriende schilders. Hij exposeert 19 olieverfschilderijen en 29 tekeningen (waarvan een groot deel in aquarel is gemaakt), in de hoofdruimte van het Secession-paviljoen. De tentoonstelling was een groot succes: een groot deel van zijn werken werd verkocht en Schiele kreeg opdrachten voor portretten van persoonlijkheden, waardoor hij voor zijn grote formaten een tweede studio kon huren, rue Wattmann.

De schilder had geen tijd om de meeste van zijn opdrachten uit te voeren: op 28 oktober 1918 stierf zijn vrouw, toen in de zesde maand van haar zwangerschap, aan de Spaanse griep, die zich vervolgens door Wenen verspreidde en miljoenen slachtoffers maakte in Europa . Egon Schiele stierf drie dagen later, op 31 oktober 1918, aan dezelfde ziekte.

Het werk

Meisje met donker haar zonder rok (1911).
Schiele liet ongeveer driehonderd schilderijen, zeventien gravures en litho's, twee houtsneden, talloze sculpturen en 3000 tekeningen, aquarellen of gouaches na4.

De tekening is heel helder, met een duidelijke lijn, energiek en zeker, soms zelfs gewelddadig. Egon Schiele's kennis van het menselijk lichaam is des te opmerkelijker omdat hij het skelet niet onder het vlees laat verdwijnen, maar het in de logica van zijn bewegingen en houdingen trekt en het zo drie dimensies geeft, in plaats van twee, zoals het geval is. vaak het geval met andere artiesten. Zijn portretten en naakten zijn ook vastgelegd in ongebruikelijke, zelfs karikaturale poses, Egon Schiele heeft de houding van bepaalde demente mensen in een psychiatrische inrichting bestudeerd, evenals de posities van gemanipuleerde poppen, wat dit 'onsamenhangende' aspect geeft dat specifiek is voor bepaalde van zijn personages en zijn kunst.

De gemarkeerde lijn, de complexe poses die een veelvoud van schuine lijnen genereren, het gezwollen vlees van de lichamen, de soms gekwelde achtergronden, de provocatie van bepaalde naakten brachten Schiele dichter bij de expressionistische stroming die toen de Germaanse landen kenmerkte. Toch zoekt de schilder niet systematisch de scherpte van kleur op zoals zijn Duitse collega's. Integendeel, de figuren hebben vaak een witte achtergrond, wat de grimmigheid van hun naaktheid nog eens extra accentueert. Het is dezelfde soberheid die hem onderscheidt van Klimt; de laatste heeft een "verschrikking van de leegte" die kenmerkend is voor de art nouveau en jugendstil van de jaren 1900.


Het gezin (1918).
Ook in de geschiedenis van de relatie tussen kunst en erotiek neemt het werk van Schiele een essentiële plaats in. Sommige van zijn naakten nemen expliciete poses aan: zo opent het model in Seen in a dream (1911) haar geslachtsdelen voor de kijker. De kunstenaar behandelde het thema van vrouwelijke en mannelijke masturbatie ook uitgebreid in werken die vandaag de dag nog als pornografisch kunnen worden omschreven (L'Hostie rouge, Eros of Autoportrait se masturbant, allemaal uit hetzelfde jaar 1911).

Ten slotte moeten we het allegorische deel van Schiele's werk benadrukken. De titels van bepaalde schilderijen (Agony, Resurrection...) en sommige van zijn woorden zijn overvloedig in deze richting. Schiele bevestigde de spirituele rol van kunst, hij zei in 1911 dat zijn werken tentoongesteld moesten worden in "gebouwen die op tempels lijken" en had als project in 1917-1918 de bouw van een mausoleum waarvan wordt aangenomen dat het is gewijd aan de doden van de Grote Oorlog. Het beroemde schilderij The Family (1918) bevestigt dit allegorische deel: Schiele stelt zichzelf voor met zijn vrouw en kind, ook al is hij nog geen vader en zal hij dat ook nooit worden, omdat hij, net als zijn vrouw, zwanger is, enige tijd daarvoor sterft aan de Spaanse griep. Dit onvoltooide schilderij zal zijn laatste zijn.

De zelfportretten
Schiele maakte bijna honderd zelfportretten van zichzelf, soms naakt, met een uitgedroogd en gekweld gezicht, of lijdend aan een indrukwekkend scheelzien, een humoristische toespeling op zijn familienaam: inderdaad, het werkwoord "schielen" betekent in het Duits loensen, en veel critici die vijandig stonden tegenover zijn kunst aarzelden niet om er woordspelingen van te maken.

Zijn schilderijen provoceerden en provoceerden ongetwijfeld nog steeds de toeschouwers, wekten bij hen een zeker onbehagen op door hun relatie tot de dood en erotiek, maar ook door bepaalde groenachtige kleuren van ontbinding.

(bron:wikipedia)

• Nationaliteit: OOSTENRIJK
• Geboortedatum : 1890
• Artistieke domeinen: Vertegenwoordigd door een galerij,
• Groepen: Hedendaagse Oostenrijkse Kunstenaars Kunstenaars gepresenteerd door een galerij

De kunstenaar werd uitgelicht in een artikel in Artmajeur Magazine:

Egon Schiele Zelfportret met Chinese lantaarn David Bowie: een culturele kenner van muziek en kunst De kunstwerken van Egon Schiele, waarvan wordt vermoed dat ze tijdens het nazi-tijdperk zijn geplunderd, zijn in beslag genomen uit musea in de Verenigde Staten Werken van Egon Schiele worden na een onderzoek in New York teruggegeven aan de erfgenamen van een joodse kunstverzamelaar