Kompozycja z czerwienią, błękitem i żółcią autorstwa Pieta Mondriana

Piet Mondrian - Kompozycja z czerwonym, niebieskim i żółtym, 1930. Olej na płótnie. Kunsthaus Zurych, Szwajcaria

Kim był Piet Mondrian?

Piet Mondrian był holenderskim malarzem żyjącym w latach 1872-1944. Był pionierem sztuki abstrakcyjnej i jednym z założycieli ruchu De Stijl. Podejście artystyczne Pieta Mondriana zostało określone przez jego wiarę w siłę abstrakcji i pragnienie stworzenia uniwersalnego języka wizualnego. Przez całą swoją karierę starał się uprościć swoje formy i skupić się na użyciu podstawowych kolorów i geometrycznych kształtów. Wczesne prace Mondriana były pod wpływem tradycyjnego holenderskiego malarstwa pejzażowego, ale stopniowo zbliżał się do abstrakcji, redukując swoje formy do ich podstawowych składników. Wierzył, że sztuka abstrakcyjna może wyrażać uniwersalne prawdy i że ma potencjał tworzenia nowego rodzaju piękna, które nie jest związane ze światem przyrody.

Pieta Mondriana. Zdjęcie z De Stijl, t. 5, nr. 12 (grudzień 1922): s. 179

Największa kolekcja obrazów Pieta Mondriana znajduje się w Kunstmuseum Den Haag w Hadze w Holandii, które ma długą historię kolekcjonowania i wystawiania sztuki współczesnej. Muzeum było w stanie zgromadzić największą kolekcję dzieł Mondriana na całym świecie, częściowo dzięki wkładowi dwóch prywatnych kolekcji: jednej należącej do bliskiego przyjaciela Mondriana, agenta nieruchomości Sal Slijpera, a drugiej do jego przyjaciela z dzieciństwa, Alberta van den Briela. Kolekcja obejmuje prawie 300 dzieł, które prezentują każdą fazę imponującej ewolucji artystycznej Mondriana, począwszy od wczesnych pejzaży, które namalował w Amsterdamie i Domburgu i okolicach, poprzez fundamentalną abstrakcję, którą odkrył w Laren i Paryżu, kończąc na jego pracach wykonanych w Nowym Jorku. Yorku, gdzie stworzył radykalnie nowy rytm, który charakteryzuje jego ostatnie arcydzieło, „Victory Boogie Woogie” (1942-1944). Muzeum przez lata zorganizowało liczne wystawy prac Mondriana i nadal jest wiodącym ośrodkiem stypendialnym i badawczym nad życiem i twórczością artysty.

De Stijl i neoplastycyzm

Mondrian, De Stijl i neoplastycyzm są ze sobą ściśle powiązani, ponieważ wszyscy są częścią tego samego ruchu sztuki nowoczesnej, który pojawił się w Holandii na początku XX wieku. De Stijl był ruchem artystycznym, który obejmował szeroki zakres praktyk artystycznych, w tym malarstwo, architekturę i projektowanie. Ruch charakteryzował się przywiązaniem do abstrakcji, prostoty i geometrycznej formy, a także wiarą w transformacyjną moc sztuki i projektowania w celu stworzenia nowego, bardziej harmonijnego społeczeństwa.

Z kolei neoplastycyzm był specyficzną filozofią artystyczną, którą rozwinął Piet Mondrian. Neoplastycyzm kładł nacisk na użycie form geometrycznych, kolorów podstawowych i kompozycji opartej na siatce, w celu stworzenia uniwersalnego języka wizualnego, który mógłby wyrazić podstawową harmonię wszechświata. Mondrian wierzył, że takie podejście może stworzyć nowy rodzaj piękna, niezwiązanego ze światem przyrody, i że może pomóc przekształcić społeczeństwo poprzez promowanie bardziej racjonalnego i harmonijnego podejścia do projektowania.

Chociaż neoplastycyzm był ważną częścią ruchu De Stijl, nie było to jedyne podejście przyjęte przez członków ruchu. Inni artyści związani z De Stijl, tacy jak Gerrit Rietveld i Theo van Doesburg, badali różne aspekty abstrakcji, projektowania i architektury. Jednak ruch jako całość charakteryzował się wspólnym przywiązaniem do zasad abstrakcji, prostoty i harmonii.

„Kompozycja z czerwienią, błękitem i żółcią” ukazuje kilka kluczowych cech neoplastycyzmu i ruchu De Stijl: Po pierwsze, obraz przedstawia ścisłą geometryczną siatkę złożoną z czarnych linii, które dzielą płótno na mniejsze prostokąty. Ta siatka tworzy poczucie porządku i struktury, która była główną zasadą ruchu De Stijl. Po drugie, obraz wykorzystuje tylko kolory podstawowe (czerwony, niebieski i żółty) i niekolorowe (biały, czarny i szary). Ten nacisk na kolory podstawowe i wykluczenie kolorów drugorzędnych był również cechą charakterystyczną stylu De Stijl. Po trzecie, kolorowe prostokąty w siatce są starannie rozmieszczone, aby stworzyć wrażenie równowagi i harmonii. Kompozycja jest symetryczna, a kolory i kształty są starannie ułożone, aby stworzyć poczucie równowagi.

„Kompozycja z czerwienią, błękitem i żółcią”

„Kompozycja z czerwienią, błękitem i żółcią” to słynny abstrakcyjny obraz namalowany przez Pieta Mondriana w 1930 roku. Tematyka tego obrazu jest czysto abstrakcyjna, ponieważ zawiera jedynie formy geometryczne, linie i kolory podstawowe. Obraz podzielony jest na siatkę prostokątnych kształtów, których granice wyznaczają czarne linie. W tej siatce Mondrian użył tylko trzech podstawowych kolorów: czerwonego, niebieskiego i żółtego, które są ułożone w zrównoważonej kompozycji. Kolory i kształty są starannie rozmieszczone, aby stworzyć poczucie harmonii i równowagi, z czerwonymi, niebieskimi i żółtymi blokami umieszczonymi w strategicznych miejscach, aby stworzyć dynamiczne napięcie między nimi. Obraz jest celebracją prostoty i porządku i stał się ikonicznym symbolem sztuki współczesnej.

Mondrian wierzył, że ten abstrakcyjny język wizualny może przekazać uniwersalną równowagę i harmonię, które leżą u podstaw całej rzeczywistości. Postrzegał swoją sztukę jako sposób przedstawiania ukrytej duchowej esencji wszechświata, którą, jak wierzył, można wyrazić za pomocą prostych form geometrycznych i podstawowych kolorów.

Chociaż obraz nie przedstawia żadnych rozpoznawalnych przedmiotów ani postaci, jest jednak potężnym wyrazem artystycznej wizji Mondriana i jego wiary w moc abstrakcji w tworzeniu nowego rodzaju sztuki, która przekracza granice kulturowe i narodowe. „Kompozycja z czerwienią, błękitem i żółcią” pokazuje zaangażowanie Mondriana w prostotę, harmonię i abstrakcję. Uważany jest za jeden z najważniejszych obrazów XX wieku.

„Kompozycja z czerwonym, niebieskim i żółtym” w popkulturze

„Kompozycja z czerwienią, błękitem i żółcią” była na różne sposoby przywoływana i zawłaszczana w kulturze popularnej, pokazując trwały wpływ jego abstrakcyjnego stylu na współczesną sztukę i projektowanie.

W modzie kultowy projekt obrazu z blokami kolorów zainspirował wielu projektantów mody, w tym Yves Saint Laurent, który słynnie wykorzystał ten projekt w swojej kolekcji z 1965 roku. Od tego czasu styl ten był używany w wielu innych kolekcjach mody i można go zobaczyć w ubraniach, dodatkach, a nawet w makijażu.

W reklamie odważny i prosty projekt obrazu został wykorzystany do promowania szerokiej gamy produktów, w tym samochodów, mebli i wystroju wnętrz. Jest często używany do przekazania poczucia nowoczesności, wyrafinowania i prostoty.

W muzyce obraz był przywoływany i przywłaszczany w projektach okładek albumów, teledyskach i projektach scenicznych. W filmie i telewizji obraz był prezentowany w różnych kontekstach, od scenografii po kostiumy. Na przykład obraz pojawia się w tle sceny z filmu „The International” z 2009 roku i pojawia się w odcinkach programów telewizyjnych, takich jak „Simpsonowie” i „Teoria wielkiego podrywu”.

„Kompozycja z czerwienią, błękitem i żółcią” Mondriana stała się kultowym obrazem we współczesnej kulturze, a jej wpływ można dostrzec w wielu różnych kontekstach, od sztuki i designu po modę i reklamę.