Belangrijkste punten
Conceptuele provocateur : Trockel gebruikt onconventionele media, zoals machinaal gebreide textiel en keramiek, om kritiek te leveren op gendernormen, macht en visuele cultuur.
Symbolische taal : Haar werk bevat vaak politiek geladen iconen - Playboy Bunny, hamer en sikkel, bedrijfslogo's - om ideologieën en consumentisme in twijfel te trekken.
Feministische nalatenschap : Trockel was een prominent figuur in de feministische kunstbeweging van de jaren 80. Ze leverde bijdragen aan Eau de Cologne , een baanbrekend tijdschrift ter ondersteuning van vrouwelijke kunstenaars.
Publiek geheugen : maker van de Frankfurter Engel , het eerste monument in Duitsland ter ere van LGBTQ+-slachtoffers van de Holocaust.
Educatieve impact : Als professor aan de Kunstakademie Düsseldorf heeft zij de carrières van belangrijke jonge kunstenaars vormgegeven.
Internationale erkenning : vertegenwoordigde Duitsland op de Biënnale van Venetië (1999), won de Wolfprijs (2011) en exposeerde wereldwijd in prestigieuze instellingen.
Marktaanwezigheid : vertegenwoordigd door Sprüth Magers en Gladstone Gallery.
Rosemarie Trockel, geboren op 13 november 1952, is een gerenommeerd Duits conceptueel kunstenaar. Haar diverse oeuvre omvat tekenen, schilderen, beeldhouwen, video en installaties, waarbij ze vaak verschillende media combineert. Vanaf 1985 verwierf ze vooral bekendheid door haar innovatieve gebruik van breimachines voor het creëren van textielkunstwerken. Trockel is momenteel hoogleraar aan de Kunstakademie Düsseldorf in Noordrijn-Westfalen.
De radicale kunst van Rosemarie Trockel
Rosemarie Trockel, geboren op 13 november 1952 in Schwerte, West-Duitsland, is een vooraanstaande Duitse conceptuele kunstenaar die bekendstaat om haar brede en experimentele benadering van hedendaagse kunst. Haar werk omvat een breed scala aan vormen, waaronder tekenen, schilderen, beeldhouwen, video en installaties, en combineert deze disciplines vaak tot innovatieve mixed-media-werken. Midden jaren 80 kreeg ze erkenning voor haar baanbrekende gebruik van industriële breimachines om visueel opvallende textielwerken te produceren – een ironisch en krachtig commentaar op traditionele genderrollen in kunst en arbeid.
Trockel is hoogleraar aan de prestigieuze Kunstakademie Düsseldorf in Noordrijn-Westfalen, waar zij nieuwe generaties kunstenaars blijft vormgeven.
Trockel volgde een gevarieerd academisch pad en studeerde tussen 1974 en 1978 antropologie, wiskunde, sociologie en theologie, terwijl ze tevens de Werkkunstschule in Keulen volgde. In deze periode was de invloed van Joseph Beuys sterk voelbaar in de Duitse kunstscene, en zijn conceptuele benadering was van grote invloed op haar artistieke ontwikkeling.
Begin jaren 80 raakte Trockel betrokken bij het Mülheimer Freiheit-collectief, een groep avant-gardekunstenaars onder leiding van Jiří Georg Dokoupil en Walter Dahn. Ze begon haar werk ook te exposeren in de baanbrekende galerie van Monika Sprüth in Keulen, die zich uitsluitend richtte op de promotie van vrouwelijke kunstenaars. Deze vroege connecties legden de basis voor Trockels kritische en feministische perspectief, dat haar praktijk tot op de dag van vandaag kenmerkt.
De macht ontrafelen: Rosemarie Trockels subversieve draden
Creatieve Verzet
Rosemarie Trockel daagt al lang conventies uit – zowel artistiek als cultureel. Halverwege de jaren 80 begon ze opvallende werken te maken met industriële breimachines, een bewuste omkering van traditionele schilderkunst en een knipoog naar 'vrouwenwerk'. Haar textiel bevatte provocerende symbolen zoals de Playboy Bunny, de hamer en sikkel, of de uitdrukking 'Made in West Germany' , een mix van ironie, kritiek en feministisch commentaar. Rond dezelfde tijd leverde ze bijdragen aan het invloedrijke feministische kunsttijdschrift Eau de Cologne , waarmee ze de stem van vrouwelijke kunstenaars versterkte.
Het beeldhouwen van herinneringen, het vormgeven van ruimtes
In 1994 creëerde Trockel Frankfurter Engel , een ijzersterk monument ter ere van LGBTQ+-slachtoffers van de nazivervolging – een emotioneel geladen openbaar werk aan de Klaus Mann Platz in Frankfurt. Voor Documenta X in 1997 werkte ze samen met Carsten Höller aan een gedurfde installatie die de grenzen van collaboratieve conceptuele kunst verlegde.
Naarmate haar praktijk zich ontwikkelde, richtte ze zich op keramiek en bleef ze zowel handgemaakte als machinaal gebreide 'schilderijen' maken. Deze hybride werken vormden het middelpunt van haar retrospectief Post-Menopause uit 2005 in Museum Ludwig in Keulen, waar haar unieke benadering van media en betekenis werd gevierd.
Van kunst naar mode
In 2021, middenin de wereldwijde pandemie, combineerde Trockel kunst en mode door samen te werken met ontwerpster Daniel Lee aan een campagne voor Bottega Veneta. Daarmee liet ze zien dat ze eigentijds en interdisciplinair kan blijven.
Onderscheidingen en erkenningen
Trockels grensverleggende werk heeft haar enkele van de grootste onderscheidingen in de kunstwereld opgeleverd:
2011 – Wolfprijs voor de Kunsten
2011 – Goslar Kaiserring
2004 – Wolfgang Hahn-prijs
Grote tentoonstellingen
Haar werk heeft het publiek op grote internationale podia geboeid, waaronder:
1999 : Vertegenwoordigde Duitsland op de Biënnale van Venetië
2005 : Post-menopauze , Museum Ludwig, Keulen
2009 : Rebelle: Kunst & Feminisme 1969–2009 , Arnhem
2012–2013 : A Cosmos – toerde door Madrid, New York, Londen en Bonn
2015 : Märzôschnee ûnd Wiebôrweh... , Kunsthaus Bregenz
2018 : The Same Different , Moderna Museet, Malmö
Invloed, nalatenschap en markt
Als professor aan de Kunstakademie Düsseldorf heeft Trockel een nieuwe generatie kunstenaars begeleid, waaronder Tea Jorjadze, Michail Pirgelis en Bettina Pousttchi. Haar impact reikt verder dan haar eigen praktijk en heeft zowel het hedendaagse kunstdiscours als de pedagogie vormgegeven.
Rosemarie Trockel wordt vertegenwoordigd door vooraanstaande internationale galerieën zoals Sprüth Magers en Gladstone Gallery, wat haar blijvende relevantie in zowel de institutionele als de commerciële kunstwereld bevestigt.
Veelgestelde vragen
Waar staat Rosemarie Trockel het meest om bekend?
Ze staat bekend om haar conceptuele gebreide werken waarbij ze gebruikmaakt van industriële machines, en om haar feministische kritiek op culturele symbolen en instellingen.
Waarom gebruikte ze breimachines?
Trockel koos voor breien – traditioneel gezien als ‘vrouwenwerk’ – om de genderrollen in de kunstwereld ter discussie te stellen en de definitie van schilderkunst opnieuw te definiëren.
Is ze nog steeds actief?
Ja, ze is nog steeds actief in de kunstwereld en werkte in 2021 samen met modehuis Bottega Veneta.
Waar kan ik haar werk zien?
Haar werk is tentoongesteld in grote musea over de hele wereld, waaronder Museum Ludwig (Keulen), New Museum (New York), Reina Sofia (Madrid) en de Biënnale van Venetië.
Welke onderwerpen onderzoekt zij in haar werk?
Trockel behandelt thema's als identiteit, consumentisme, genderpolitiek, geheugen en de machtsstructuren die in de visuele cultuur verankerd zijn.
Is ze naast kunstenaar ook lerares?
Ja. Ze is professor aan de Kunstakademie Düsseldorf, waar ze een nieuwe generatie hedendaagse kunstenaars heeft beïnvloed.
Selena Mattei
| ArtMajeur Magazine