HET RECHT VAN TENTOONSTELLING IN FRANKRIJK
Ben je beeldend/grafisch kunstenaar en wil je meer weten over tentoonstellingsrechten?
U bent hier aan het juiste adres: wij zorgen voor een snel en nauwkeurig overzicht!
Definitie:
Wat is tentoonstellingsrecht?
Simpel gezegd, het tentoonstellingsrecht bestaat uit het ontvangen van een vergoeding wanneer uw werken worden gepresenteerd ter gelegenheid van een openbare tentoonstelling (ongeacht of de locatie zelf openbaar is of niet).
Komt deze vergoeding u vreemd voor?
Het is normaal, omdat het heel vaak wordt genegeerd (al dan niet vrijwillig) door de plaatsen van Franse tentoonstellingen, met name de musea, hoewel het echter verplicht is.
Artikel L122-2 van het Wetboek van Intellectuele Eigendom voorziet immers in de voorwaarden van deze vergoeding, en het Hof van Cassatie heeft hierover reeds op 6 november 2002 geoordeeld: dit recht op vergoeding moet logischerwijs worden onderhandeld door middel van een contract. rechten, die in de praktijk zeer zelden worden gebruikt.
De culturele spelers hebben zich goed aangepast aan dit grijze gebied en rechtvaardigen deze praktijk door de promotionele dimensie van de tentoonstelling (de beroemde "Je wordt niet betaald, maar je krijgt zichtbaarheid"), en door de mogelijkheid die de kunstenaar biedt om zijn werkt ter gelegenheid van deze evenementen. Dat de primaire functie van kunst niet het toekennen van een prijs is, wordt een beetje snel over het hoofd gezien. Er wordt ook vergeten dat het artistieke proces tijdrovend is en dat zichtbaarheid de races aan het einde van de maand niet financiert.
Het Ministerie van Cultuur heeft zich zeer recentelijk in het onderwerp geïnteresseerd door op 18 december 2019 een aanbeveling te publiceren met betrekking tot "Een vergoeding voor het recht op openbare uitvoering", om een minimumvergoeding toe te kennen aan beeldend kunstenaars wanneer zij presenteren hun werken in monografische of groepstentoonstellingen.
Tentoonstellingsrechten, hoe werkt het?
- De betrokken culturele actoren
Zoals de aard van de tekst doet vermoeden, heeft u het waarschijnlijk al geraden, deze aanbeveling heeft een beperkte bindende waarde: vergoeding is alleen verplicht voor "gelabelde instellingen en structuren die steun genieten van het ministerie".
Betreft het hier dan ook:
instellingen die subsidies ontvangen van het ministerie, kunstencentra en musea die de aanduiding "Musea van Frankrijk" hebben ontvangen
https://www.data.gouv.fr/fr/datasets/r/22df4a13-72d8-4b34-940e-8aec297b5ded .
Dit geldt dus niet noodzakelijkerwijs voor particuliere gebouwen (winkels, bars, hotels, enz.), wat niet noodzakelijk een slechte zaak is voor kleine structuren, die hun tentoonstellingsschema zeker zouden verkorten door extra kosten op te leggen en tegelijkertijd de mogelijkheid voor opkomende kunstenaars om hun werk publiekelijk te presenteren en feedback te krijgen.
- De hoogte van de vergoeding
In het advies van het ministerie wordt de situatie gestandaardiseerd door een (minimale) vergoeding voor kunstenaars voor te stellen in het kader van tijdelijke tentoonstellingen.
Het bedrag van deze vergoeding kan dus potentieel naar boven worden herzien, hoewel men de culturele actoren relatief voorzichtig kan beschouwen bij het idee om verder te gaan dan een tekst die hun tradities al verstoort.
Hieronder vindt u een overzicht van de schaal die het ministerie hanteert. Voor monografische (solo)tentoonstellingen ontvangt de kunstenaar 1.000 euro “ongeacht de duur van de tentoonstelling en het aantal tentoongestelde werken”. De schaal maakt ook onderscheid tussen tentoonstellingen waar de toegang gratis is en tentoonstellingen waar de toegang betaald moet worden.
- De tentoonstelling toch, wat te verwachten?
De recente energie die het Ministerie van Cultuur heeft ingezet om deze wet van toepassing te laten zijn, is veelzeggend, al lijkt het echter nogal laat.
Het is als een godsgeschenk dat opkomende kunstenaars hun passie rustiger, maar ook als een nat vuurwerk kunnen beleven, aangezien de toegewezen bedragen overdreven laag blijken te zijn in verhouding tot bepaalde structuren (grote openbare musea, particuliere stichtingen, enz.) , waarmee kunstenaars contractueel veel meer hadden kunnen onderhandelen.
Dit advies wordt binnenkort bindend voor het overgrote deel van de beurslocaties. Het is dan ook aan hen om ervoor te zorgen dat deze vergoeding zo snel mogelijk wordt gerespecteerd.
In voorkomend geval kunnen kunstenaars optreden op grond van inbreuk op hun economische rechten.
Aangezien juridische procedures omslachtig, traag en vooral ontmoedigend zijn, in een culturele omgeving waar confrontatie niet de norm is, wordt gehoopt dat deze "nieuwe praktijk" snel het gebruik van culturele actoren zal integreren.
Artikel geschreven door Bastien Alleaume, jurist in het kunstrecht.
Nicolas Sarazin