François Pinault: een eminent figuur onder kunstkenners

François Pinault in juli 2015, via Wikipedia.

Wie is François Pinault?

François Pinault, geboren op 21 augustus 1936, is een Franse tycoon in de zakenwereld. Hij staat bekend als de oprichter van het weelderige conglomeraat Kering en de investeringsholding Artémis.

Pinault begon begin jaren zestig aan zijn ondernemersreis in de houtsector. Vervolgens, in 1988, ging zijn onderneming naar de beurs, breidde zich uit naar investeringen in gespecialiseerde winkelketens en onderging een naamswijziging om Pinault-Printemps-Redoute (PPR) te worden. Tegen het einde van 1999 verlegde PPR zijn focus naar de domeinen van luxe en mode. In 2003 vertrouwde hij het beheer van zijn ondernemingen toe aan zijn oudste zoon, François-Henri, om zijn diepgewortelde passie voor hedendaagse kunst na te streven.

Het is vermeldenswaard dat hij de eer heeft de schoonvader te zijn van de talentvolle actrice en producer Salma Hayek.

Pinault geldt als een eminent figuur onder kunstkenners

Binnen het domein van de moderne kunst geldt Pinault als een eminent figuur onder kunstkenners. De Wall Street Journal heeft de diepgaande betrokkenheid van Pinault op het gebied van de hedendaagse kunst benadrukt, waarbij de nadruk werd gelegd op zijn routinematige activiteiten bij het verkennen van kunstenaarsateliers en zijn praktijk om advies in te winnen bij adviseurs tijdens galeriebezoeken. In slechts een paar jaar tijd heeft hij op bekwame wijze een van de meest uitgebreide particuliere kunstassemblages in het Europese landschap samengesteld. Opmerkelijk is dat Pinault tijdens deze relatief korte periode van kunst verzamelen twee exclusieve kunstmusea opende in de pittoreske stad Venetië, Italië. Zijn eerste onderneming was het Palazzo Grassi in 2006, gevolgd door het opmerkelijke etablissement van 4.500 vierkante meter dat bekend staat als de Punta della Dogana.

Palazzo Grassi, Venetië, via Wikipedia.

Het verhaal van een verzamelaar

Pinault begon zijn uitstapje in de wereld van de kunstaankoop met een focus op moderne kunstwerken. Zijn eerste aankoop vond plaats in Londen in 1972, toen hij het schilderij "Cour de ferme en Bretagne" van de Franse kunstenaar Paul Sérusier verwierf. Deze aankoop had een persoonlijke weerklank voor hem, zoals hij vertelde in een interview, omdat het een rustieke Bretonse scène met een oudere vrouw afbeeldde die herinneringen aan zijn grootmoeder opriep. Vervolgens ging zijn interesse steeds meer uit naar 20e-eeuwse kunst, met een bijzondere voorliefde voor surrealistische en kubistische kunstenaars. Een mijlpaal in zijn verzameltraject was de aankoop van Mondriaans "Tableau Losangique II" in 1990, een belangrijke aankoop waarvoor hij 8,8 miljoen dollar uitgaf.

Niettemin ervoer Pinault ruim vier decennia geleden een openbaring die hem ertoe bracht de overstap te maken van het verzamelen van moderne naar hedendaagse kunst. Bij het verklaren van deze verschuiving merkte hij ooit op dat je bij kunst geproduceerd vanaf het naoorlogse tijdperk nog steeds baanbrekende en belangrijke stukken kunt tegenkomen, terwijl eerdere kunst al een plaats in musea had gevonden, waardoor deze ontoegankelijk werd. Hij zei: 'Toen - voilà! - kwam ik bij het hedendaagse. Twee dingen waren van belang: de eerste, die te maken had met mijn karakter, mijn nieuwsgierigheid naar kennis; de tweede, om artiesten te kunnen kopen die ertoe doen.'

Om inzicht te krijgen in het snelle tempo van Pinaults aankopen had hij begin jaren 2000 meer dan 2.000 kunstwerken verzameld, en vandaag bezit hij een duizelingwekkende collectie van meer dan 10.000 stukken van bijna 400 kunstenaars. Deze verbazingwekkende prestatie komt neer op het verwerven van ongeveer 8.000 werken in minder dan 15 jaar. Zijn collectie omvat een breed scala aan artistieke vormen, waaronder schilderijen, sculpturen, video's, foto's, audiowerken, installaties en performancestukken. Deze kunstenaars komen uit verschillende hoeken van de wereld en overspannen generaties. Tot de opmerkelijke namen in zijn collectie behoren Cy Twombly, Cindy Sherman, Damien Hirst, Jeff Koons en Marlene Dumas. Zoals vermeld op de nieuwe museumwebsite van Pinault, presenteert deze uitgebreide verzameling, gewijd aan kunst van de jaren zestig tot nu, een subjectief perspectief op de kunst van onze tijd, gezien door de ogen van een gepassioneerde kunstliefhebber, en vat de geest van zijn tijd samen. tijdperk.

Door de jaren heen heeft Pinault, die inmiddels met pensioen is, vastgehouden aan het principe van het persoonlijk ervaren van alle kunstwerken die hij verwerft. Hij brengt regelmatig studiobezoeken en koopt rechtstreeks werken van kunstenaars, waardoor hij nauwe relaties met hen onderhoudt. Zo sloot hij ruim dertig jaar geleden een vriendschap met de typisch teruggetrokken kunstenaar David Hammons, een band die tot op de dag van vandaag voortduurt. Toen hem werd gevraagd naar zijn criteria voor het selecteren van kunstwerken, vertelde Pinault in een interview: "Een goede verzamelaar heeft oog nodig, emotie, het vermogen om iets in een werk te voelen. Je kunt een koude bruut zijn in het zakenleven; je hebt geen gevoelens nodig: het is effectief om ze te elimineren. Maar in de kunst draait alles om emotie."

Het is de moeite waard om op te merken dat Pinaults inspanningen op het gebied van het verzamelen van kunst en zijn betrokkenheid bij de kunstwereld vaak vergelijkingen hebben opgeleverd met Bernard Arnault, een andere prominente Franse kunstverzamelaar en luxemagnaat. Hoewel de twee als zakelijke rivalen worden beschouwd, zijn hun bijdragen aan de kunstwereld aanzienlijk geweest. Beiden hebben musea voor hedendaagse kunst opgericht en steun verleend aan de kunst, waardoor ze hebben bijgedragen aan de realisatie van verschillende kunstprojecten die zonder hun financiële steun misschien niet tot stand zouden zijn gekomen. Voor kunstliefhebbers is het belangrijkste hun gedeelde toewijding aan het bevorderen van de kunstwereld.

Pinault-collectie

De Pinault-collectie fungeert als de toezichthoudende entiteit die verantwoordelijk is voor de bewaring en het beheer van de artistieke en culturele bezittingen die verband houden met de Franse ondernemer François Pinault. Dit omvat een breed spectrum aan elementen, waaronder de gewaardeerde kunstcollectie van de familie Pinault, de exploitatie van tentoonstellingsfaciliteiten, institutionele en culturele samenwerkingen, het verstrekken van kunstleningen en initiatieven ter ondersteuning van kunstenaars in residentie.

De kunstwerken uit de collectie worden herhaaldelijk op mondiale schaal tentoongesteld en prominent tentoongesteld in de meest vooraanstaande musea ter wereld, allemaal dankzij een standvastig beleid van uitlenen en het creëren van exclusieve tentoonstellingen. Deze tentoonstellingen vinden hun thuis in verschillende steden, zoals onder meer Lille, Moskou, Essen en Stockholm. Het hart van de activiteiten van de Pinault Collection bevindt zich echter voornamelijk in Punta della Dogana en Palazzo Grassi in de betoverende stad Venetië. Het is vermeldenswaard dat vanaf 2021 niemand minder dan het voormalige hoofdkantoor van de Parijse Beurs aan deze twee iconische plekken in Italië heeft toegevoegd.

Palazzo Grassi

Palazzo Grassi, sierlijk gelegen langs de pittoreske oevers van het Canal Grande in Venetië, is een prachtig voorbeeld van neoklassieke architectuur. In 2005 kwam dit iconische gebouw in handen van de familie Pinault, die een duidelijk doel voor ogen had: een prachtige verblijfplaats bieden voor de illustere Pinault-collectie. Het is vermeldenswaard dat de resonantie van Palazzo Grassi met de kunstwereld al tot stand kwam tijdens zijn vroegere rentmeesterschap onder Fiat, dat binnen zijn heilige muren een mengelmoes van tentoonstellingen organiseerde.

Het cruciale jaar 2006 markeerde het begin van een architecturale transformatie, toevertrouwd aan de veelgeprezen Japanse architect en winnaar van de Pritzker Prize, Tadao Ando. Tegen het einde van het jaar verscheen Palazzo Grassi in hernieuwde grandeur en onthulde zijn pracht met de opening van de Pinault-collectietentoonstelling.

Vijf jaar lang waren deze twee Venetiaanse locaties getuige van de presentatie van ruim 500 exclusieve meesterwerken uit de collectie. Toch beperkte Palazzo Grassi zich niet uitsluitend tot gevestigde kunstenaars; het speelde ook een cruciale rol bij het promoten van opkomende talenten, zoals Tatiana Trouvé en Julie Mehrethu. Een rijk scala aan culturele, filosofische, artistieke, dans- en performance-evenementen vond een koesterende haven binnen zijn muren. Bovendien koesterde Palazzo Grassi een geest van inclusiviteit door middel van initiatieven voor gratis toegang, vaak in samenwerking met gewaardeerde Venetiaanse instellingen en academische entiteiten zoals Ca 'Foscari, IUAV Universiteit en de Academie voor Schone Kunsten.

Vanaf 2020 werd het directeurschap voor het Palazzo Grassi - Punta della Dogana-complex overgenomen door Bruno Racine, wat weer een nieuw hoofdstuk markeerde in de blijvende erfenis van dit culturele toevluchtsoord.

Punta della Dogana

Punta della Dogana, een historisch gebouw dat de stad Venetië siert, heeft sinds het verre jaar 1300 gediend als knooppunt voor douaneoperaties. De strategische ligging aan de samenvloeiing van het Canal Grande en het Giudecca-kanaal verleende het een aanzienlijk belang. In zijn hedendaagse gedaante is Punta della Dogana het tweede Venetiaanse bolwerk van de Pinault-collectie.

Het verhaal van de transformatie ervan ontvouwt zich in juli 2006, toen de stad Venetië een oproep tot het indienen van voorstellen lanceerde, met als doel Punta della Dogana voor een periode van 30 jaar te huren, met als doel een toevluchtsoord voor hedendaagse kunst te creëren. François Pinault was actief betrokken bij dit streven en zegevierde uiteindelijk over concurrerende bieders, waaronder de eerbiedwaardige Solomon R. Guggenheim Foundation, met de opmerkelijke medewerking van de veelgeprezen Iraanse architect Zaha Hadid. Door een opmerkelijke speling van het lot werd de renovatie van dit historische bouwwerk toevertrouwd aan de eminente architect Tadao Ando, bekend om zijn beheersing van minimalistische ontwerpprincipes.

Punta della Dogana is uitgegroeid tot een geliefde locatie voor het hosten van illustere beroemdheden op het gebied van de hedendaagse kunst. Van de triomfantelijke tentoonstellingen springen er twee prominent in het oog: 'In Praise of Doubt' in 2011, een tentoonstelling waarin Maurizio Cattelan en zijn suggestieve creatie 'All' prominent aanwezig waren, en de tentoonstelling 'Treasures from the Wreck of the Unbelievable' uit 2017 van de productieve kunstenaar Damien Hirst.

Il Teatrino

In het jaar 2012 begonnen de beheerders van de Pinault-collectie aan een transformatieve reis gericht op het nieuw leven inblazen van het Teatrino, een ruimte die oorspronkelijk in 1857 tot leven kwam als de beoogde tuin van Palazzo Grassi. Ruim een eeuw later onderging het een metamorfose tot openluchttheater, maar het werd in 1983 verlaten. In nauwe samenwerking met de gemeente Venetië en de toezichthouder voor architectonisch en landschappelijk erfgoed van Venetië werd deze ambitieuze renovatie toevertrouwd aan de begaafde architect Tadao Ando.

Momenteel staat het Teatrino er schitterend bij, met een auditorium met 220 zitplaatsen, compleet met een uitnodigende foyer en onmisbare technische faciliteiten. Deze gerevitaliseerde ruimte dient als een levendig epicentrum voor een breed scala aan culturele uitingen, waaronder theatervoorstellingen, verhelderende lezingen, boeiende lezingen, meeslepende concerten en meeslepende vertoningen. Het onderhoudt een duurzame dialoog met zijn eerbiedwaardige tegenhanger, Palazzo Grassi.

Sinds de gedenkwaardige inhuldiging in 2013 tot op de dag van vandaag is het Teatrino gastheer geweest voor een groot aantal culturele evenementen die weerklank hebben gevonden bij kunstliefhebbers. Vooraanstaande grootheden als Doug Aitken, Francesco Vezzoli en Olivier Saillard hebben hun creatieve vaardigheden aan dit dynamische platform geleend. Bovendien heeft het Teatrino robuuste partnerschappen gesmeed met gewaardeerde culturele instellingen, waaronder onder meer de Biënnale van Venetië, de Venice Civic Museums Foundation en het Festival dei Matti.

Beurs van Koophandel

Een van de belangrijkste ontwikkelingen op cultureel vlak in het post-pandemische Parijs was de inhuldiging van de Bourse de Commerce Pinault-collectie. Dit langverwachte museum voor hedendaagse kunst, dat de gewaardeerde Pinault-collectie huisvest, opende zijn deuren op 22 mei 2021. Gelegen aan de rue de Viarmes 2, in de wijk Les Halles, is het gevestigd in het pand van de voormalige Parijse Bourse de Commerce (verschillend van de Palais Brongniart Paris Stock Exchange, gelegen aan de Place de la Bourse). De Bourse de Commerce de Paris doet nu dienst als permanente verblijfplaats voor de opmerkelijke collectie van François Pinault.

François Pinault uitte zijn enthousiasme en zei: "De oprichting van een nieuwe locatie voor mijn collectie aan de Bourse de Commerce, gelegen in het hart van Parijs, markeert een belangrijke mijlpaal in de realisatie van mijn culturele visie: het delen van mijn diepe waardering voor hedendaagse kunst met een breed publiek."

De Bourse de Commerce beslaat een indrukwekkende 6.800 vierkante meter en toont een permanente tentoonstelling van hedendaagse kunst uit de Pinault-collectie. De tentoonstelling is zorgvuldig samengesteld in thematische en monografische secties, waarbij speciale aandacht wordt besteed aan de meest gerenommeerde kunstenaars uit de collectie.

Bovendien organiseert de instelling tijdelijke tentoonstellingen, genereert ze nieuwe artistieke producties, biedt ze ruimtes voor meeslepende culturele en educatieve programmering en beschikt ze over een ondergronds auditorium met 284 zitplaatsen. Dit auditorium biedt plaats aan een scala aan activiteiten, waaronder lezingen, bijeenkomsten, filmvertoningen, concerten, live optredens en een breed scala aan evenementen.