Frank Stella, een meester onder de abstracte kunstenaars van zijn tijd, is op 87-jarige leeftijd overleden

Frank Stella, die aanvankelijk een grimmige, monochrome esthetiek omarmde, verwerkte geleidelijk metaaltinten en vervolgens levendige kleuren in zijn werk, en toonde deze in verschillende geometrische configuraties. Zijn innovatief gevormde doeken verschenen voor het eerst in de Aluminium-serie tijdens zijn debuut solotentoonstelling in Castelli in 1960. Tijdens zijn vroege jaren in New York waren Stella's creaties te zien in tal van cruciale shows in de belangrijkste culturele instellingen van de stad, waaronder 'Geometric Abstraction' (1962). ) in het Whitney Museum of American Art, "The Shaped Canvas" (1964) en "Systemic Painting" (1966) in het Solomon R. Guggenheim Museum, en "The Structure of Color" in Whitney in 1971.

Stella, geboren in 1936 in Malden, Massachusetts, een buitenwijk net ten noorden van Boston, en opgegroeid in de aangrenzende stad Melrose, verhuisde na zijn opleiding rechtstreeks naar New York. Hij voorzag in zijn levensonderhoud als huisdecorateur terwijl hij schilderkunst studeerde bij Patrick Morgan aan de Phillips Academy in Andover, Massachusetts, en later aan de Princeton University onder kunsthistoricus William Seitz en abstract kunstenaar Stephen Greene, waar hij afstudeerde in 1958. In 1959 nam Stella al deel aan groepslessen. tentoonstellingen in Oberlin College, Ohio, en in New York in Tibor de Nagy Gallery en Leo Castelli, wat leidde tot zijn belangrijke opname in MoMA's "Sixteen Americans".

MoMA-retrospectieven

In 1965 werd Frank Stella, samen met tijdgenoten als Robert Rauschenberg, Jasper Johns, Claes Oldenburg en Jim Dine, geselecteerd om de Verenigde Staten te vertegenwoordigen op de Biënnale van Venetië. In 1967 had Stella zijn Protractor-serie gelanceerd bij Leo Castelli. Deze werken, gekenmerkt door hun levendige kleuren en grootschalige halfronde vormen genoemd naar het tekeninstrument, versterkten zijn impact op de hedendaagse abstracte kunst. In 1970, op slechts 33-jarige leeftijd, werd Stella de jongste kunstenaar die werd geëerd met een retrospectieve in het Museum of Modern Art (MoMA). Zijn tweede uitgebreide tentoonstelling in het MoMA, "Frank Stella: Works from 1970 to 1987" (1987-88), begon met zijn serie Polish Village. Deze stukken, een eerbetoon aan synagogen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Polen werden verwoest, markeerden zijn overgang van collages met laag-reliëf naar complexere hoog-reliëfconstructies met materialen als vilt en karton.

In een interview uit 1999 met The Art Newspaper reflecteerde Stella op deze evolutie in zijn werk: "De reliëfschilderijen dwongen me om actiever met de echte wereld om te gaan. Ik merkte dat ik op pad ging om materialen als vilt, multiplex en honingraataluminium aan te schaffen. Dit proces bracht nieuwe elementen in mijn kunst, waarbij hij verschoof van de gecontroleerde omgeving van de studio naar een meer verkennend gebruik van materialen. Picasso waagde zich ook buiten de traditionele grenzen in zijn gebruik van materialen, hoewel hij naar de maatstaven van vandaag de grenzen meer verlegde materiële innovatie dan fysieke verkenning."

Terugkijkend op zijn vroege carrière in 1999, gedurende een jaar waarin hij een beeldententoonstelling hield bij Bernard Jacobson in Londen, merkte Frank Stella op over de veranderingen in zijn professionele kring en merkte op: "Ik ben de dealers uit de jaren zestig ontgroeid of overleefd. Larry Rubin is met pensioen; Leo Castelli is overleden [hij stierf datzelfde jaar]. Ik ben eigenlijk opgegroeid in een andere generatie, en ze zijn nu allemaal verdwenen. Ik ben nog steeds bezig om door te gaan. maar ik pas niet echt in de harde wereld van vandaag."

Stella ontwikkelde zijn praktijk met grootschalige sculpturen en samenwerkingen met architecten als Richard Meier, al 65 jaar een vriend. Samen werkten ze aan projecten als het Federale Gerechtsgebouw in Phoenix (geopend in 2000), het Museum voor Hedendaagse Kunst in Barcelona (1995), het Weishaupt Forum nabij Ulm in Zuid-Duitsland (1993) en de Jubilee Church in Rome (2003). , evenals met Santiago Calatrava. Een opmerkelijk project is The Michael Kohlhaas Curtain (2008), een 30 meter lange Stella-bannerschilderij gedrapeerd over een ringvormig frame ontworpen door Calatrava.

Stella's onderzoek naar de geschiedenis van de schilderkunst

In de academische jaren 1983-1984 hield Stella de Charles Eliot Norton-lezingen aan de Harvard University, getiteld "Working Space" (later gepubliceerd door Harvard in 1985). In deze lezingen prees hij de barok en andere historische stijlen vanwege hun poëtische en constructieve gebruik van ruimte en volume. Tijdens de tentoonstelling 'Frank Stella: Experiment and Change' van 2017-2018 in het NSU Art Museum, Fort Lauderdale, waar meer dan 300 van zijn werken te zien waren, bespraken zowel Stella als curator Bonnie Clearwater zijn diepe betrokkenheid bij de geschiedenis van de schilderkunst. Stella vertelde over een vroege ontmoeting met Rogier van der Weydens Kruisigingstweeluik (circa 1460) in het Philadelphia Museum of Art, dat hij omschreef als een baanbrekende invloed op zijn begrip van wat kunst zou kunnen bereiken. In de tentoonstellingscatalogus merkte Clearwater op dat voor Stella de meeslepende visuele impact van een schilderij een belangrijker doel was dan het vasthouden aan de doctrines van het modernisme.

Barbara Rose, Stella's eerste vrouw, ontpopte zich als een vooraanstaand kunstcriticus en schreef in 1965 het invloedrijke essay 'ABC Art' voor Art in America, dat een cruciale rol speelde bij het vormgeven van het begrip van het minimalisme. In haar essay suggereerde Rose dat de ‘zichzelf wegcijferende anonimiteit’ die werd waargenomen in de werken van New Yorkse kunstenaars als Donald Judd, Robert Morris en haar toenmalige echtgenoot Stella (ze gingen uit elkaar in 1969) een tegenreactie was op de ongeremde persoonlijke expressie die destijds gangbaar was, maar ook een formeel antwoord op de heersende schilderkunstige excessen.

Stella's openhartige benadering van kunst

Frank Stella stond bekend om zijn ongecompliceerde verhandelingen over zijn kunstwerken. Zijn bekende uitspraak ‘wat je ziet is wat je ziet’ kwam tijdens een gesprek met kunsthistoricus Bruce Glaser. Toen Glaser antwoordde: 'Daar blijft achteraf niet zoveel van over, toch?' Stella antwoordde: 'Ik weet niet wat er nog meer is.' Terwijl ze hier decennia later in een interview met The Art Newspaper op terugkeek, herhaalde Stella: ‘Ik heb het vaak gezegd: abstractie kan veel dingen zijn. Het kan in zekere zin een verhaal vertellen, ook al is het uiteindelijk een beeldend verhaal.”

In een interview uit 1999 met Norbert Lynton voor The Art Newspaper deelde Frank Stella inzichten over hoe hij de evolutie van zijn werk gedurende de eerste vier decennia van zijn carrière waarnam. "Mensen vragen vaak: 'Waarom verander je?' Mijn antwoord is dat ik eigenlijk niet zoveel verander. De verschuivingen in mijn werk komen voort uit twee hoofdgevoelens: een beetje ontevredenheid en een beetje hoop, altijd op zoek naar iets nieuws. Mensen verwachten dat je 'jezelf vindt' een consistente stijl neerzetten, maar kunstenaars willen over het algemeen blijven ontdekken”, legt hij uit.

Het omarmen van geavanceerde technologie

Stella stond ook bekend om zijn vroege acceptatie en innovatief gebruik van nieuwe technologieën. Vanaf eind jaren tachtig hield hij zich bezig met computerondersteund ontwerp (CAD) en halverwege de jaren 2000 begon hij 3D-printtechnologieën te gebruiken. Zoals gerapporteerd door The Art Newspaper, gebruikte Stella 3D-printen om metalen en harscomponenten te maken voor zijn polychrome sculpturenreeks Scarlatti Kirkpatrick. Deze serie putte inspiratie uit zowel de klavecimbelsonates van Domenico Scarlatti, een 18e-eeuwse Italiaanse componist, als het wetenschappelijke werk van Ralph Kirkpatrick, een 20e-eeuwse Amerikaanse musicoloog.

In een interview uit 2013 met The Art Newspaper besprak Ron Labaco, curator bij het Museum of Arts and Design in New York, hoe 3D-printtechnologie Frank Stella in staat stelde projecties vanaf de muur te creëren op manieren die traditionele methoden, wat te veel zou zijn geweest, omslachtig en zwaar, kon niet worden bereikt. Labaco nam Stella's werk op in een tentoonstelling gericht op computerkunst met de titel "Out of Hand: Materializing the Postdigital", die liep van 2013 tot 2014.

In 2022 lanceerde Frank Stella zijn eerste NFT (non-fungible token) als onderdeel van zijn "Geometries"-project, in samenwerking met de Artists Rights Society (ARS), die in 1987 werd opgericht om de rechten van artiesten te beschermen door middel van auteursrechten, licenties, en het monitoren van beeldende kunstenaars in de Verenigde Staten. Dit partnerschap benadrukte Stella's langdurige betrokkenheid bij en steun voor de ARS. Katarina Feder, de directeur bedrijfsontwikkeling bij ARS, rapporteerde aan The Art Newspaper: "We hebben alle 2.100 tokens uitverkocht en, cruciaal, genereerden royalty's voor wederverkoop uit secundaire verkopen, een zaak waar Frank al lang voor pleit."

Via haar digitale divisie ARSNL heeft de Artists Rights Society (ARS) NFT-verzamelaars ingeschakeld door een procesvideo en een curatoriële verklaring van kunstanalyse-expert Jason Bailey te delen. "Digitale verzamelaars raakten verliefd op Frank en zijn creaties", aldus Katarina Feder, "en velen gingen door met het maken van hun eigen afgeleide werken, wat Frank toestond. We presenteerden een aantal van deze afgeleide werken aan Frank, en hij was er erg blij mee." De aantrekkingskracht van de NFT-drop voor Stella was, zoals hij uitlegde aan het NFT-magazine Right Click Save, dat "NFT's, in abstracte zin, een aantal van de uitdagingen lijken te kunnen aanpakken die worden veroorzaakt door de toenemende reproduceerbaarheid in beeld- en fabricagetechnologieën. Meer concreet bieden ze kunstenaars een mechanisme om de volgrechten op te eisen die we volgens mij zouden moeten bezitten."

Stella's vooruitstrevende houding ten aanzien van de daling van de NFT, die verzamelaars aanmoedigde om zowel afgeleide producten te maken als de kunstwerken in 3D te printen, versterkte zijn reputatie als voorvechter van kunstenaarsrechten verder. Gretchen Andrew benadrukte in haar Art Decoded-column voor The Art Newspaper de toewijding van Stella: "Frank is altijd net zo bezorgd geweest over de materialiteit en de tastbare kwaliteiten van zijn werken als over het pleiten voor de rechten van zijn collega's. hij is een actieve stem geweest in het streven naar volgrechten."

De Stars-serie

Een van de meest gevierde werken uit Frank Stella's latere carrière is zijn Stars-serie, met grote, veelpuntige, vrijstaande sterren. Een opmerkelijke installatie uit deze serie omvatte een paar zeven meter hoge sterren die in 2015 op de binnenplaats van de Royal Academy in Londen werden tentoongesteld. In 2021 onthulde Stella Jasper's Split Star, een roestvrijstalen sculptuur, op het plein van de nieuwe 7 World Academy. Handelscentrum in de stad New York. Dit beeldhouwwerk diende als een aangrijpende symbolische vervanging voor twee van Stella's grote schilderijen – Laestrygonia I en Telepilus Laestrygonia II, elk 3 bij 3 meter groot – die voorheen in de lobby van het oorspronkelijke 7 World Trade Center stonden voordat het in de Tweede Wereldoorlog werd vernietigd. 9/11 aanvallen.

De blijvende erfenis van Frank Stella: innovatie en impact in abstracte kunst

Frank Stella, al meer dan zestig jaar een ontembare kracht in de abstracte kunst, laat een immense erfenis achter die wordt gekenmerkt door baanbrekende bijdragen aan het vakgebied. Zijn overlijden op 87-jarige leeftijd betekent het einde van een tijdperk, maar onderstreept ook de blijvende impact van zijn werk, van de baanbrekende ‘Black Paintings’ tot zijn innovatieve grootschalige sculpturen en samenwerkingen met architecten. Stella's verkenningen besloegen de gebieden van vorm, kleur en ruimtelijke dynamiek, waardoor de dialoog rond abstracte kunst en de kruispunten ervan met moderne technologieën en nieuwe media, waaronder NFT's, opnieuw vorm kregen. Zijn toewijding aan het ontwikkelen van zijn artistieke expressie en tegelijkertijd pleiten voor de rechten van kunstenaars benadrukte zijn rol niet alleen als schepper, maar ook als visionaire denker in de kunstwereld. Stella's reis van een jonge schilder in New York tot een vereerd icoon wiens werken de esthetische grenzen van zijn tijd uitdaagden en overstegen, laat een duurzame afdruk achter op het canvas van de hedendaagse kunst.