Of het nu gaat om street art, urban art of graffiti, deze nieuwe artistieke trends zijn al tientallen jaren gevestigd in alle grote steden: van New York tot Parijs of van Londen tot Tokio via Rio. van Janeiro. Allereerst is het gebruik van het woord "Street art" relatief recent. Het dateert uit de jaren 2000. Het werd in 2006 gebruikt tijdens de eerste kunstveilingen met werken van deze artistieke beweging. In 2008 legde de tentoonstelling "street art" in het Tate Modern in Londen deze term op om deze nieuwe unieke artistieke beweging te beschrijven die wordt gekenmerkt door een grote diversiteit aan stijlen (graffiti, collages, stencils, installaties, fresco's, mozaïeken, stickers...)
Je zou kunnen zeggen dat het een wereldwijde kunstbeweging is die begon in de jaren zestig en nog steeds leeft. De diversiteit aan gebruikte media, stijlen, technieken en de vrijheid om te creëren in de openbare ruimte. Het is een nieuwe beweging die de kunstgeschiedenis is binnengedrongen.
Op de muren zijn sinds mensenheugenis sporen van kunst gevonden. Of het nu gaat om muurkunst in de grotten van Lascaux of om namen op de muren van Pompeii, de tekenkunst en graffiti in de openbare ruimte is altijd aanwezig. Wat tegenwoordig street art wordt genoemd, is dus niet helemaal nieuw.
In Frankrijk in de jaren 1930 besloot de kunstenaar Brassaï, geïnteresseerd in graffiti, om ze te fotograferen om ze op foto's te onthouden. In de jaren 1950 haalden Jacques Villeglé (1926-) en Raymond Hains affiches van de straat om met deze verscheurde stukken affiche een kunstwerk te recreëren. Ze legden daarmee de eerste fundamenten van wat later straatkunst zou worden. Tegelijkertijd begon Gérard Zlotykamien (1940-), in 1963, zwarte en rode silhouetten op straat te schilderen die hij “ephemera” zou noemen. Hij zal zijn silhouetten nog enkele jaren blijven schilderen.
Dit thema van silhouetten en het gebruik van spuitverf is ook belangrijk in het werk van Ernest Pignon-Ernest (1942-). Zijn stencil-cut silhouetten en getekend op de muren zijn zijn handtekening. Hij zal bepaalde plaatsen en muren binnendringen met zijn creaties zoals hedendaagse graffitikunstenaars.
Eind jaren zestig was de eerste van de "grafen" in Philadelphia (Verenigde Staten) de kunstenaar Cornbread, die overal zijn handtekening zette. Dit is de geboorte van de eerste tags: hoofdletters gemaakt met een spuitbus. Veel jongeren volgen hun voorbeeld en zullen hun naam op de muren plakken.
In 1969 is Julio 204, in New York, een van de eersten die de stad tagt, hij is ook de eerste die zijn huisnummer aan zijn handtekening toevoegt. Fenomeen dat de markering van de beweging in New York zal worden. Taki 183 is echt de eerste tagger die bekendheid verwierf in de stad, muren en metro's bedekkend met zijn handtekeningen.
Geconfronteerd met de toename van het aantal graffitikunstenaars, beginnen kunstenaars zich te onderscheiden. Stay High 149 is de eerste die grafische elementen toevoegt aan zijn handtekening door de tag te verdubbelen en de halo toe te voegen die zichtbaar is in de Le Saint-serie. In navolging hiervan zullen vele graffitikunstenaars zijn voorbeeld volgen en zal de stijl steeds inventiever worden. Phase 2 is de uitstekende artiest die de tag zal aanpassen door steeds originelere lettervormen te creëren en de compositie te beëindigen met een pijl.
De productieve kunstenaar Seen uit de late jaren 70 produceerde werken in heldere, contrasterende kleuren, terwijl Blade in zijn werk aan perspectief en geometrie werkte. Hij is een van de eerste kunstenaars die door een galerie wordt opgemerkt en zijn eerste tentoonstelling heeft.
De stijl evolueert steeds meer en wijkt soms af van de originele graffiti. De echte jacht van de autoriteiten op de kunstenaars die de deuren en metro's taggen, wordt heviger, de kunstenaars worden gedwongen hun vindingrijkheid om te werken te verdubbelen door steeds sneller te zijn in hun werk en in creativiteit om zich te kunnen onderscheiden van andere kunstenaars . Dit zal ook leiden tot een verandering van plaats voor hun werk en de toename van muren als ondersteuning voor hun prestaties. De evolutie van hun uitrustingsstuk, de spuitbus, evolueert. Er verschijnen veel kleuren en de spuittips bieden kunstenaars een verscheidenheid aan lijndiktes.
Kunstenaars Futura, Dondi White, Rammellzee of A-One waren de toonaangevende kunstenaars van de late jaren 1979 en vroege jaren 1980 in de VS. Ze zijn ook de eersten die een min of meer politieke boodschap aan hun werk geven. Sinds 1979 zijn kunstpodia en alternatieve galerijen geïnteresseerd in straatartiesten en exposeren ze deze. Het succes werd internationaal en vanaf de jaren tachtig exposeerden de kunstenaars Blade, Futura of Seen op tal van tentoonstellingen in Europa. Europese musea zoals museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam zullen straatkunstwerken verwerven. Met de tentoonstellingen en de ontdekking van straatkunst door reizen, van 1983 en 1984, verspreidde het fenomeen zich in Europa (Frankrijk, Italië, Duitsland...)
In Parijs is de eerste bekende graffitikunstenaar Bando die graffiti importeert in Frankrijk en zich aansluit bij de kunstenaars Blek le Rat en Jérôme Mesnager die stencils maken in kunstenaars met behulp van stedelijke dragers.
Het stotterende begin van Parijse graffiti is geconcentreerd aan de oevers van de Seine tussen de Pont Neuf en de Pont de la Concorde. Uitwisselingen tussen Europese kunstenaars nemen toe. De Engelse artiest Mode 2 gaat dus in Parijs aan de slag met Bando die vervolgens samenwerkt met de Nederlander Sho. De uitwisselingen worden ook intenser met Noord-Amerikaanse artiesten zoals JonOne die Bando in New York ontmoette, hij gaat hem laten zien wat er in Parijs gebeurt. JonOne komt dan naar Parijs, hij voegt zich vervolgens bij de Bad Boy Crew (BBC) en blijft uiteindelijk permanent in de Franse hoofdstad. JonOne zal zich onderscheiden van andere artiesten door zich te concentreren op beweging in plaats van op letters. Begin jaren negentig exposeerde de BBC in heel Europa.
Was straatkunst tot nu toe in wezen een tagging-techniek, vanaf de jaren negentig zal de stedelijke kunst een kleine revolutie ondergaan. Sommige artiesten zullen de handtekening vervangen door afbeeldingen van gezichten, portretten... zoals Shepard Fairey alias Obey. Nog steeds een student in 1989, creëerde hij een icoon "André de reus heeft een posse" en maakte er een sticker van die hij uitdeelde aan zijn vrienden en hen vroeg om het overal te plakken. Het doel is om ons ervan bewust te maken dat de beelden die we zien allemaal een betekenis hebben en dat het belangrijk is om die te begrijpen.
De nieuwe generatie zal niet langer alleen de spuitbus gebruiken om de stedelijke ruimte binnen te dringen, maar zal stickers, collage, mozaïek, stencil...
De Franse Space Invider zal de openbare ruimte binnendringen door mozaïektegels op de muren te plakken om beelden te creëren die zijn geïnspireerd op de arcadegame Space Invaders uit 1978. Invader heeft meer dan 3000 onderdelen geïnstalleerd in meer dan 60 steden over de hele wereld.
Als reactie op de visuele vervuiling die commerciële communicatie in de openbare ruimte veroorzaakt, zal kunstenaar Zevs de logo's van grote merken afleiden door ze in het donker vloeibaar te maken op de gevels van warenhuizen. Hij zal ook schaduwen van straatmeubilairobjecten creëren door de schaduwen van deze objecten op de trottoirs te schilderen.
In de loop der jaren zal kunstenaar Banksy zijn kunst gebruiken om het falen van de samenleving aan de kaak te stellen met humor, poëzie en schokkende beelden, met name met behulp van de stenciltechniek. Zijn eenvoudige en verfijnde scènes verbazen en markeren de geest. Hij werd al snel een van de beroemdste kunstenaars. Andere Franse artiesten zullen deze techniek gebruiken zoals Miss.Tic, Blek le Rat, Jef Aérosol of C215.
Straatkunst is voortdurend in ontwikkeling. Van de eenvoudige graffiti van zijn begin tot de graffiti van Seen of JonOne, de technieken diversifiëren. Graffitikunstenaars blijven spuitbussen gebruiken om hun werken te creëren. Maar ze gebruiken ook nieuwe technieken en dragers zoals mozaïek, stencil, sticker, installaties, sculptuur of videoprojectie.
Kunstenaar die erin slaagde zijn identiteit geheim te houden voor de media. Zijn werken werden aanvankelijk voornamelijk in stencil gemaakt in de straten van Londen voordat ze de straten van de hele wereld binnenvielen.
Zijn satirische en subversieve werk wordt uitgevoerd met als doel een andere manier van denken dan de ambient te benadrukken. Vooral de massamedia. Zijn werk richt zich op sterke politieke en sociale eisen.
De documentaire "Exit Through the Gift Shop" uit 2010 werd genomineerd voor de Oscar voor Beste Documentaire.
Geboren in 1970, is hij een hedendaagse kunstenaar die bekend staat om zijn grafische zeefdrukken. Eerst bekend om zijn stickers, werd zijn werk beroemd dankzij zijn poster van Barrack Obama tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2008.
Zijn werk bevindt zich in de collecties van vele musea zoals het Museum of Modern Art in New York en het Victoria and Albert Museum in Londen.
Kunstenaar geboren in 1957. Hij is een van de pioniers van straatkunst in Frankrijk in het begin van de jaren tachtig. Stencilkunstenaar, hij maakt portretten van persoonlijkheden zoals Elvis Presley, Lennon, Basquiat... maar ook anonieme mensen zoals kinderen, voorbijgangers of bedelaars.
"Graffiti is een van de weinige wegen die je tot je beschikking hebt als je bijna niets hebt. En hoewel je de armoede in deze wereld niet kunt genezen met een foto, kun je tenminste iemand aan het lachen maken terwijl ze pissen".
"De grootste misdaden worden niet gepleegd door degenen die de regels overtreden, maar door mensen die bevelen gehoorzamen. Zij zijn degenen die bommen laten vallen en dorpen afslachten."
"De schepping is een ziekte, een anomalie waarvan ik niet van plan ben te genezen!"
Over de hele wereld vinden veel straatkunst- en urban art-festivals plaats:
Contemporary art is a vibrant constellation of artistic expressions. This creative universe encompasses a wide array of mediums, from paintings, sculpture, and photography to drawing, printmaking, textile art, and digital art, each medium a star shining with its own distinct radiance. Artists use diverse supports and materials to bring their visions to life, such as canvas, wood, metal, and even innovative digital canvases for the creation of virtual masterpieces.
A contemporary painting, for instance, may weave its story through the masterful strokes of acrylic or oil, while a contemporary sculpture might sing its song in the language of stone, bronze, or found objects. The photographic arts capture and manipulate light to produce striking images, while printmaking employs techniques like lithography and screen-printing to produce multiples of a single, impactful image. Textile art plays with fabrics and fibers, whereas digital art pushes the boundaries of creation with innovative technology.
The allure of contemporary art lies in its boundary-pushing nature, its relentless quest for experimentation and its constant reflection of the evolving human experience. This boundless creativity, coupled with its strong social and personal commentary, makes every piece of contemporary art a unique emblem of its time, a mirror held up to the realities and dreams of our complex world. It whispers to us, moves us, provokes thought, and kindles a deep emotional response, stirring the soul of anyone willing to listen. It is, indeed, the language of emotions and ideas, spoken in the dialect of our era.
The story of contemporary art unfolds in the mid-20th century, marked by seismic shifts in artistic expression. Post-World War II, around the 1950s and 1960s, artists began experimenting beyond traditional confines, challenging the norms of what art could be. This revolutionary epoch birthed myriad new movements and artistic forms such as abstract expressionism, pop art, and minimalism. Paintings, once confined by realism, embraced abstraction, as artists used color and form to express emotions and ideas. Notable periods like the advent of pop art in the late 1950s and early 1960s saw artworks mimicking popular culture and mass media, reflecting society’s shifting focus.
The sculptural arts, too, witnessed a metamorphosis. Sculptors started to experiment with new materials and forms, often creating artworks that interacted with the viewer and the surrounding space, fostering a sense of engagement. Drawing, a timeless practice, also evolved, with artists incorporating innovative techniques and concepts to redefine its role in contemporary art.
Photography, a relatively new medium, emerged as a powerful tool in the contemporary art landscape. Born in the 19th century, it truly came into its own in the latter half of the 20th century, blurring the lines between fine art and documentation. Printmaking, a practice dating back to ancient times, saw renewed interest and experimentation with techniques like lithography, etching, and screen printing gaining prominence.
The realm of textile art expanded dramatically, as artists began to appreciate the versatility and tactile quality of fabric and fibers. Artists began using textiles to challenge the boundaries between fine art, craft, and design.
The dawn of digital technology in the late 20th century heralded a new age for contemporary art. Digital art emerged as artists started leveraging new technologies to create immersive, interactive experiences, often blurring the line between the virtual and the physical world.
Through these transformative periods, the essence of contemporary art has remained the same: a dynamic, evolving reflection of the times we live in, continually pushing boundaries and embracing the new, always questioning, always exploring.
As we navigate through the 21st century, the dynamic landscape of contemporary art continues to evolve and expand, reflecting our ever-changing world. Contemporary paintings, once primarily confined to two-dimensional canvases, now embrace a multitude of forms and techniques, ranging from mixed media installations to digital creations, each piece a rich a weaving of thoughts, emotions, and narratives. Sculpture, too, has ventured far beyond traditional stone and bronze, with artists incorporating light, sound, and even motion, embodying the ephemerality and flux of the modern world.
Photography, in the hands of contemporary artists, has expanded its horizons, seamlessly blending with digital technology to create breathtaking imagery that challenges our perception of reality. Drawing, as well, has transcended the borders of paper, incorporating multimedia elements and exploratory techniques to redefine its role in the artistic discourse. Printmaking continues to flourish, with contemporary artists using traditional methods in innovative ways to deliver potent social and personal commentaries.
Textile art, once considered a craft, now holds a prominent place in the contemporary art world, with artists using it to explore issues of identity, tradition, and cultural heritage. Meanwhile, digital art, the newest member of the contemporary art family, has revolutionized the way we create and interact with art, presenting immersive experiences that blur the boundary between the virtual and the physical.
These diverse forms of contemporary art hold significant value in the current art market, not only due to their aesthetic appeal but also their ability to encapsulate and communicate complex ideas and emotions. Collectors, curators, and art lovers worldwide seek these works, drawn to their inherent dynamism, their innovative use of materials, and their eloquent expressions of our shared human experience. As a testimonial to our times, these contemporary artworks encapsulate the pulse of our society and the resonance of individual voices, forever etching our collective narrative into the annals of art history.
As we delve into the vibrant realm of contemporary art, we encounter an array of artists who shape this dynamic field. Each a master in their medium - painting, sculpture, photography, drawing, printmaking, textile, or digital art - they push artistic boundaries, reflecting our era and challenging perceptions. Let’s explore these remarkable contributors and their groundbreaking works.
1. Gerhard Richter - Known for his multi-faceted approach to painting, Richter challenges the boundaries of the medium, masterfully oscillating between abstract and photorealistic styles. His works, whether featuring squeegee-pulled pigments or blurred photographic images, engage in a fascinating dialogue with perception.
2. Jeff Koons - A significant figure in contemporary sculpture, Koons crafts monumental pieces that explore themes of consumerism, taste, and popular culture. His iconic balloon animals, constructed in mirror-polished stainless steel, captivate with their playful yet profound commentary.
3. Cindy Sherman - An acclaimed photographer, Sherman uses her lens to explore identity and societal roles, particularly of women. Renowned for her conceptual self-portraits, she assumes myriad characters, pushing the boundaries of photography as a medium of artistic expression.
4. David Hockney - Hockney, with his prolific output spanning six decades, is a pivotal figure in contemporary drawing. His bold use of color and playful exploration of perspective convey an intoxicating sense of joy and an unabashed celebration of life.
5. Kiki Smith - An innovative printmaker, Smith’s work explores the human condition, particularly the female body and its social and cultural connotations. Her etchings and lithographs speak to universal experiences of life, death, and transformation.
6. El Anatsui - A master of textile art, Anatsui creates stunning tapestry-like installations from discarded bottle caps and aluminum scraps. These shimmering, flexible sculptures blend traditional African aesthetic with contemporary art sensibilities, speaking to themes of consumption, waste, and the interconnectedness of our world.
7. Rafael Lozano-Hemmer - A leading figure in digital art, Lozano-Hemmer utilizes technology to create interactive installations that blend architecture and performance art. His work, often participatory in nature, explores themes of surveillance, privacy, and the relationship between people and their environments.
The contemporary art landscape is a dynamic patchwork of diverse expressions and groundbreaking ideas, each artwork a unique dialog with its audience. Here are a selection of some renowned contemporary artworks, spanning various media such as painting, sculpture, photography, drawing, printmaking, textile art, and digital art, that have profoundly influenced this vibrant movement.
"Cloud Gate" by Anish Kapoor, 2006 - This monumental stainless steel sculpture, also known as "The Bean," mirrors and distorts the Chicago skyline and onlookers in its seamless, liquid-like surface, creating an interactive experience that blurs the line between the artwork and the viewer.
"Marilyn Diptych" by Andy Warhol, 1962 - An iconic piece of pop art, this silkscreen painting features fifty images of Marilyn Monroe. Half brightly colored, half in black and white, it reflects the dichotomy of celebrity life and its influence on popular culture.
"Rhein II" by Andreas Gursky, 1999 - This photographic artwork, a digitally-altered image of the Rhine River, is celebrated for its minimalist aesthetic. It strips the landscape to its bare essentials, invoking a sense of tranquility and vastness.
"Black Square" by Kazimir Malevich, 1915 - A revolutionary painting in the realm of abstract art, this piece, featuring nothing more than a black square on a white field, challenges traditional notions of representation, symbolizing a new era in artistic expression.
"Puppy" by Jeff Koons, 1992 - This giant sculpture, a West Highland Terrier blanketed in flowering plants, explores themes of innocence, consumer culture, and the interplay between high art and kitsch. It’s a delightful blend of traditional sculpture and garden craft.
"Re-projection: Hoerengracht" by Ed and Nancy Kienholz, 1983-1988 - A room-sized tableau representing Amsterdam’s red-light district, this work combines elements of sculpture, painting, lighting, and found objects. It engages viewers in a stark commentary on commodification and objectification.
"Untitled" (Your body is a battleground) by Barbara Kruger, 1989 - This photomontage, combining black-and-white photography with impactful text, explores issues of feminism, identity, and power. Its potent, confrontational message is a prime example of the power of text in contemporary visual art.
"For the Love of God" by Damien Hirst, 2007 - This sculpture, a platinum cast of a human skull encrusted with 8,601 diamonds, probes themes of mortality, value, and the human fascination with luxury and decadence. It’s a compelling blend of macabre and magnificence.
"Physical impossibility of Death in the Mind of Someone Living" by Damien Hirst, 1991 - This artwork, featuring a tiger shark preserved in formaldehyde, blurs the line between traditional sculpture and biological specimen. It prompts viewers to contemplate mortality and nature’s ferocity.
"One and Three Chairs" by Joseph Kosuth, 1965 - A piece of conceptual art, it presents a physical chair, a photograph of a chair, and a dictionary definition of a chair, thus exploring the relationship between language, picture, and referent in art.
These pieces, in their diversity, exemplify the rich tapestry of contemporary art, each piece a unique commentary on our world and a testament to the limitless potential of creative expression.
